Προβλήματα κατά τη παρασκευή σαπουνιού

Τα πράγματα δε πάνε πάντα όπως τα θέλουμε, όταν προσπαθούμε να φτιάξουμε σαπούνι. Μέχρι να γίνετε πραγματικοί σαπωνοποιοί, θα αντιμετωπίσετε αρκετές περίεργες καταστάσεις οι οποίες όμως δυστυχώς ή ευτυχώς, όπως συμβαίνει με όλους τους τομείς της ζωής μας, συμπεριλαμβάνονται στο παιχνίδι της απόκτησης εμπειρίας.
Practice makes perfect.

 

Προσπάθησα να απομονώσω τα πιθανά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσετε κατά τη παρασκευή του σαπουνιού και τις πιθανές αιτίες και λύσεις, ώστε να σας γλιτώσω από την απογοήτευση και την απώλεια πρώτων υλών και χρόνου. Σε αυτή την ανάρτηση θα ασχοληθούμε μόνο με προβλήματα κατά τη διαδικασία, όχι με τα προβλήματα στο τελικό σαπούνι, αφού δηλαδή ωριμάσει και το χρησιμοποιήσουμε. Αν θέλετε να μάθετε γιατί το σαπούνι σας δε βγήκε όπως το θέλατε, διαβάστε αυτό το άρθρο.

Δεν φτάνω στο trace
Αν η συνταγή σας είναι σωστή και χρησιμοποιείτε mixer ή stick blender, το μίγμα πήζει φυσιολογικά αρκετά γρήγορα και το trace έρχεται σε 5-15 λεπτά. Αν δε γίνει αυτό συνεχίστε να ανακατεύετε καλά για λίγη ώρα ακόμη. Αν το μίγμα δεν πήξει μέσα σε 30 λεπτά, μάλλον υπάρχει πρόβλημα· Ελέγξετε τα συστατικά που βάλατε, τη συνταγή και τη θερμοκρασία, αν δηλαδή είναι στα προτεινόμενα όρια (30 - 50°C).

Διαβάστε περισσότερα για το trace κάνοντας click εδώ.

Το μίγμα στερεοποιείται πολύ γρήγορα

Είτε η θερμοκρασία του μίγματος ελαίων ή του διαλύματος της σόδας είναι πολύ χαμηλή και τα λάδια ή βούτυρα στερεοποιούνται.

Για να αποφύγετε τέτοια φαινόμενα κάντε την ανάμιξη ελαίων και σόδας μεταξύ 30 - 50°C. Εξετάστε μήπως η συνταγή περιέχει πολλά κορεσμένα λιπαρά (πχ. πολύ βούτυρο). Αν το ελαιώδες μείγμα στερεοποιήθηκε εν μέρει όταν προστέθηκε η σόδα, μπορεί να παρατηρήσετε ψευδές trace. Συνεχίστε να ανακατεύετε για αρκετή ώρα για να ομογενοποιηθεί το μίγμα. Σιγουρευτείτε ότι η σαπωνοποίηση έχει προχωρήσει αρκετά, πριν χυτεύσετε το σαπουνοπολτό στο καλούπι. Διαβάστε περισσότερα για το ψευδές trace κάνοντας click εδώ.

Το trace εμφανίστηκε πολύ γρήγορα
Παράγοντες που επιταχύνουν το trace είναι ορισμένα συστατικά, πχ. μελισσοκέρι, αιθέρια έλαια και συνθετικά αρώματα, καθώς και η πολύ υψηλή θερμοκρασία, η οποία μπορεί μέχρι και να σβωλιάσει το μίγμα σας. Να ελέγχετε πάντα τη θερμοκρασία με το θερμόμετρο. Αν το trace εμφανιστεί πολύ γρήγορα θα δυσκολευτείτε να ενσωματώσετε τα πρόσθετα υλικά και να χυτεύσετε το σαπούνι στο καλούπι.

Ηφαιστειακή έκρηξη

Με μεγάλη υπερηφάνεια σας ανακοινώνω πως η πρώτη μου απόπειρα σαπωνοποίησης είχε τα εξής αποτελέσματα:

Στο φαινόμενο του ηφαιστείου το σαπούνι, αφού το βάλετε στο καλούπι, αρχίζει να φουσκώνει με ταχύτατο ρυθμό (όπως ένα cake σε fast forward), χύνεται έξω από το καλούπι, αποκτά σκούρο χρώμα και γενικά καταλήγετε με μια καυστική αηδία, μέσα και έξω από το καλούπι σας.

Αυτό το φαινόμενο δεν είναι ιδιαίτερα συχνό, όμως μπορεί να συμβεί λόγω υπερθέρμανσης του σαπουνοπολτού. Επίσης συνυπεύθυνοι παράγοντες είναι συγκεκριμένα αρώματα, βάμματα, η μόνωση του σαπουνιού που περιέχει μέλι και γάλα ή απλά όταν το σύμπαν έχει όρεξη να σας καταρρακώσει τη δημιουργική διάθεση.

Εγώ το πέταξα τη πρώτη φορά γιατί δε γνώριζα τι ακριβώς συνέβη ή τι θα έπρεπε να κάνω. Εσείς μπορείτε να προσπαθήσετε να το ξαναβάλετε στο καλούπι με μια σπάτουλα και με μεγάλη προσοχή γιατί καίει. Το project θα είναι δύσκολο, αλλά προκειμένου να πετάξετε τόσα υλικά, τουλάχιστον προσπαθήστε το. Το αποτέλεσμα θα είναι ανομοιογενές, περισσότερο από αυτό της θερμής μεθόδου, όμως θα είναι πάλι σαπούνι (φωτό).

Κεντρική ρωγμή

Αν παρατηρήσετε το σαπούνι στο καλούπι να έχει σπάσει (όπως στη φωτό), το πρόβλημα οφείλεται στην υπερθέρμανση. Αφαιρέστε τη μόνωση (μεμβράνη, κουβέρτες κτλ.) και προσπαθήστε να ψύξετε το σαπούνι. Βάλτε το σε ένα δροσερό μέρος ή στο ψυγείο. Αν θέλετε μπορείτε να προσπαθήσετε να γεμίσετε τη ρωγμή με μια σπάτουλα.

Στρώμα ελαίων στην επιφάνεια
Αν είναι μικρό, κάτι σαν δάκρυσμα, αφήστε το να απορροφηθεί με την ωρίμανση. Αν όμως είναι περισσότερο το λάδι στην επιφάνεια, μάλλον έχετε κάνει λάθος στις ποσότητες σόδας και ελαίων ή κάνατε υπερβολική υπερλίπανση. Δύο ειναι τα τινά· ή το πετάτε και φτιάχνετε νέα παρτίδα, ή το βάζετε σε μια κατσαρόλα και προσπαθείτε να το σώσετε με τη θερμή μέθοδο.

Ο σαπουνοπολτός έγινε σα ζελέ στο κέντρο
Είναι η λεγόμενη φάση gel. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το φαινόμενο διαβάστε αυτή την ανάρτηση.

Credits: candlemaking.gr, cranberrylane.com, soapqueen.com