Όλη η αλήθεια για το μοσχάρι

Είμαι φανατικό σαρκοβόρο και δε ντρέπομαι να το πω. Μ'αρέσει επίσης να ψάχνω τα πράγματα και να μη καταπίνω αμάσητο ότι είναι trendy. Μετά τη πολεμική που δέχτηκε και δέχεται το βούτυρο, το κόκκινο κρέας είναι το δεύτερο στη λίστα με τα δαιμονοποιημένα τρόφιμα.

Ποιά είναι όμως η αλήθεια;
Το μοσχάρι τείνει να εκθρονιστεί δια παντός από την εκτίμηση και το τραπέζι των καταναλωτών. Τρεις παράγοντες συνέβαλλαν στη μείωση της κατανάλωσης του μοσχαρίσιου κρέατος. Ο πρώτος είναι η μόδα των πιο υγιεινών λευκών κρεάτων ή της χορτοφαγίας, ο δεύτερος οι έρευνες που συνέδεσαν τη κατανάλωση κόκκινου κρέατος με παθήσεις του καρδιαγγειακου συστήματος, καρκίνο, αρθρίτιδα και νόσους του εντέρου και ο τρίτος που είναι οι διάφορες ασθένειες των βοοειδών που απασχόλησαν κατά καιρούς την επικαιρότητα.

Οι υποστηρικτές του βοδινού ισχυρίζονται πως για την αύξηση του ποσοστού των παραπάνω νοσημάτων ευθύνεται η αύξηση στη κατανάλωση ζάχαρης και υδρογονομένων λιπαρών στη δίαιτα του σύγχρονου ανθρώπου.

Το μοσχάρι στη βιομηχανία

Είναι το μοσχάρι πρόβλημα από μόνο του; Συμβάλλουν και άλλοι διατροφικοί παράγοντες; Ή μήπως το πρόβλημα έγκειται στις κτηνοτροφικές μεθόδους, στο τρόπο σφαγής και την επεξεργασία που υφίσταται το κρέας πριν φτάσει στο πιάτο μας;

Είναι αξιοσημείωτο πως κράτη όπως η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, όπου τα μοσχάρια εκτρέφονται βιολογικά σε αχανή βοσκοτόπια, παρουσιάζουν μικρότερα ποσοστά συσχετισμού βοδινού κρέατος και καρδιοπαθειών, από ότι χώρες όπως η Αμερική ή τα κράτη της Ευρωπαϊκής ένωσης. Αυτό είναι ένα αρκετά ενδιαφέρον στοιχείο γιατί οι κάτοικοι των προαναφερθεισών περιοχών, μοιράζονται κοινές διατροφικές συνήθειες. Άρα, αν δε φταίει το μοσχάρι, μάλλον θα φταίνε οι βιομηχανοποιημένες μέθοδοι κτηνοτροφίας.

Οι βιομηχανίες κρέατος ασχολούνται με δύο στόχους· τη μείωση της περιεκτικότητας λίπους του κρέατος και τη μείωση (τι άλλο;) του κόστους παραγωγής. Ο πρώτος στόχος κατακτήθηκε με την επιλεκτική διατροφή των βοοειδών και την αποκλειστική εκτροφή συγκεκριμένων ειδών με χαμηλότερα ποσοστά λίπους. Ο δεύτερος στόχος κατακτήθηκε με τον εγκλεισμό (στοίβαγμα) των ζώων σε σταυλικές εγκαταστάσεις και το τάισμα τους με εμπλουτισμένες ζωοτροφές και φυράματα.

Μύθοι και αλήθειες για το μοσχαρίσιο κρέας

Μαζί με το βούτυρο, το μοσχάρι έχει δεχτεί μια άνευ προηγουμένου πολεμική και έχει κατηγορηθεί για δεκάδες εγκλήματα. "Το μοσχάρι προκαλεί καρδιαγγειακές παθήσεις", "το μοσχάρι προκαλεί καρκίνο", "το μοσχάρι προκαλεί οστεοπόρωση", "το μοσχάρι προκαλεί αυτοάνοσα νοσήματα", "το μοσχάρι προκαλεί τη νόσο των τρελών αγελάδων", "το μοσχάρι φταίει για την οικονομική κρίση", "το μοσχάρι φταίει που σε παράτησε ο γκόμενος"...
Τα group των χορτοφάγων προειδοποιούν πως η κατανάλωση μοσχαρίσιου κρέατος προκαλεί ανικανότητα στους άνδρες και καταστρέφει το περιβάλλον και είναι η αιτία που πεινούν οι άνθρωποι γιατί τα βοσκοτόπια του και οι κτηνοτροφικές μονάδες καταλαμβάνουν το χώρο όπου θα μπορούσαν να φυτευθούν σιτηρά...
Ας εξετάσουμε αυτές τις κατηγορίες βήμα προς βήμα.

Μοσχάρι και καρδιαγγειακά νοσήματα
Η αντίληψη πως το μοσχάρι προκαλεί καρδιολογικά προβλήματα προέρχεται από τη δεκαετία του '50. Εκείνη την εποχή ξεκίνησε η ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σχετικά με τα λίπη, μετά από τις επιστημονικές ανακαλύψεις για την αύξηση των κρουσμάτων στεφανιαίας νόσου και του εμφράγματος του μυοκαρδίου. Μέχρι το 1910 το έμφραγμα του μυοκαρδίου ήταν άγνωστη λέξη ενώ το 1930 ευθυνόταν για λιγότερους από 3.000 θανάτους ετησίως. Το 1960 το έμφραγμα του μυοκαρδίου ήταν αιτία θανάτου για 500.000 ανθρώπους ανά έτος (στοιχεία ΗΠΑ).

Οι επιστήμονες ενοχοποίησαν τη χοληστερίνη και τα κορεσμένα λιπαρά, όπως αυτά πο περιέχει το βούτυρο, τα αυγά και τελικά το μοσχάρι. Συμπέραναν πως η χοληστερίνη των τροφών και τα λίπη αυτά ήταν η αιτία της εναπόθεσης αθηρωματικών πλακών στο εσωτερικό των αρτηριών και τη τελική φραγή τους, που οδηγούσε σε έμφραγμα και θάνατο.
Η παραπάνω "θεωρία των λιπιδίων" (lipid hypothesis) τέθηκε σε έρευνα το 1957 οπότε ένα group εθελοντών, που αποτελούταν κυρίως από επιχειρηματίες 40 ως 59 ετών, με σύμμαχο τη μεγάλη κάλυψη και δόξα των ΜΜΕ, ξεκίνησαν να τρέφονται βάσει της λεγόμενης προνοητικής διατροφής (Prudent Diet). Αυτή περιελάμβανε καλαμποκέλαιο και μαργαρίνη αντί για βούτυρο, δημητριακά αντί για αυγά και κοτόπουλο και ψάρι αντί για κόκκινο κρέας. Το group αυτό, που ονομάστηκε "Anti-Coronary Club", τέθηκε απέναντι σε ένα άλλο group με ανθρώπους ίδιας ηλικίας οι οποίοι διατρέφονταν με ότι απέφευγε η πρώτη ομάδα.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν το 1966 στο περιοδικό του American Medical Association. Τα επίπεδα χοληστερίνης του πρώτου group ήταν 220 mg/dL, ενώ του δεύτερου 250 mg/dL. Επίσης οι ερευνητές υποχρεώθηκαν τελικά να αναφέρουν οτί στο πρώτο group, κατά τη διάρκεια της έρευνας, σημειώθηκαν 8 θάνατοι λόγω καρδιοπάθειας και κανένας από το δεύτερο group, που έτρωγε κρέας 3 φορές την ημέρα.

Η αλήθεια είναι πως παρ'όλη τη προπαγάνδα που λάβατε όλα αυτά τα χρόνια, η θεωρία των λιπιδίων δεν αποδείχτηκε ποτέ επιστημονικά. Για την ακρίβεια η μειωμένη πρόσληψη πρωτεΐνης οδηγεί σε απώλεια μυοκαρδιακού ιστού, γεγονός που συμβάλλει στην εκδήλωση στεφανιαίας νόσου.

Υπάρχουν πλυθησμοί που ενώ διατρέφονται σε υψηλό ποσοστό με ζωικά τρόφιμα και κορεσμένα λιπαρά, δε γνωρίζουν τι θα πει καρδιοπάθεια. Ένας τέτοιος λαός είναι οι Masai της Αφρικής, που είναι κτηνοτρόφοι και τρέφονται σχεδόν αποκλειστικά με βόειο κρέας, βούτυρο, πλήρες γάλα και αίμα (!). Οι Masai θεωρούν τα λαχανικά ζωοτροφή. Ο Dr. George Mann που μελέτησε το λαό αυτό και τη σχέση διατροφικής συνήθειας και νόσου, δήλωσε πως η θεωρία των λιπιδίων είναι η μεγαλύτερη απάτη στην ιστορία της ιατρικής.

Μια απάτη που χρησιμοποιήθηκε για να πείσει εκατομμύρια υγιείς ανθρώπους οτί είναι άρρωστοι και οτί πρέπει να παίρνουν πανάκριβα φάρμακα κατά της χοληστερίνης και επιπλέον να υιοθετήσουν μια διατροφή που τους αρρωσταίνει στα αλήθεια.
Είναι αλήθεια πως η κατανάλωση μοσχαρίσιου κρέατος έχει αυξηθεί τα τελευταία 80 χρόνια, την ίδια περίοδο που οι καρδιολογικές παθήσεις έχουν κορυφωθεί. Σήμερα καταναλώνουμε 40 kg μοσχάρι ανά έτος, ανώ το 1910 καταναλώναμε μόλις 25 kg. Η κατανάλωση λευκού κρέατος, και δει κοτόπουλου, έχει αυξηθεί αυτά τα χρόνια κατά 280%, από 9 kg σε 35 kg ετησίως.
Η κατανάλωση φυτικών λιπών, συμπεριλαμβανομένων και των υδρογονωμένων (μαργαρίνες) αυξήθηκε κατά 437%, από 5 kg σε 30 kg ετησίως. Η κατανάλωση βουτύρου και ζωικού λίπους έχει μειωθεί από 15 kg σε 5 kg ετησίως. Το πλήρες γάλα σημειώνει πτώση κατά 50% ενώ η κατανάλωση αποβουτυρωμένου γάλακτος έχει υπερδιπλασιαστεί. Απεναντίας η κατανάλωση αυγών, φρέσκων φρούτων και λαχανικών και προϊόντων ολικής άλεσης έχει μειωθεί δραματικά, ενώ η χρήση ζάχαρης έχει υπερδιπλασιαστεί.
Μετά από όλα τα παραπάνω δεδομένα γιατί να φταίει αποκλειστικά και μόνο το μοσχαρίσιο κρέας για την αύξηση των κρουσμάτων καρδιαγγειακής νόσου;

Τι είναι αυτό που προκαλεί καρδιαγγειακή νόσο;
Η αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες του σύγχρονου ανθρώπου ευθύνονται για την εκτόξευση της καρδιαγγεακής νόσου, σαν τη πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Η τεράστια αύξηση στη κατανάλωση επεξεργασμένων υδατανθράκων και φυτικών ελαίων, ιδίως των υδρογονοποιημένων, και η ταυτόχρονη μείωση πρόσληψης μεταλλικών στοιχείων και λιποδιαλυτών βιταμινών (αυτών που ανευρίσκονται στο ζωικό λίπος) είναι οι κύριοι υπαίτιοι.

Η μόνη κατηγορία που μπορεί να δεχτεί το μοσχάρι είναι η αύξηση των επιπέδων χοληστερίνης που προκαλεί, όπως αποδείχτηκε σε βραχυχρόνιες έρευνες. Άλλες πάλι έρευνες έδειξαν πως η κατανάλωση μοσχαρίσιου κρέατος και λίπους χαμηλώνει τα επίπεδα χοληστερίνης. Αλλά και πάλι αν συμβαίνει το πρώτο, δε κάνει και μεγάλη διαφορά. Οι άνθρωποι με επίπεδα χοληστερίνης 300 δεν κινδυνεύουν περισσότερο από τα καρδιολογικά νοσήματα από αυτούς που έχουν 180. Για την ακρίβεια, οι άνθρωποι με επίπεδα χοληστερίνης μικρότερα του 180 κινδυνεύουν περισσότερα να πεθάνουν από άλλα αίτια, όπως καρκίνος, εντερικές παθήσεις, ατυχήματα και αυτοκτονίες. Στο άρθρο σχετικά με το βούτυρο αναλύσαμε το ρόλο της χοληστερίνης και τη σχέση της με την ανθρώπινη ευφορία. Είναι πιο επικίνδυνο να έχουμε χαμηλά, παρά υψηλά επίπεδα χοληστερίνης.

Η χοληστερίνη στο σώμα μας
Η χοληστερίνη είναι ο πιο καλός φίλος του ανθρώπου. Είναι ζωτικής σημασίας για τη καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος και την ακεραιότητα της πεπτικής οδού. Οι στεροειδείς ορμόνες που βοηθούν το σώμα να αντιμετωπίσει το stress φτιάχνονται από χοληστερίνη.

Η ώρα του παιδιού: Την επόμενη φορά που θα δείτε κάποιον να είναι στη τσίτα, προσφέρετε του μια γαλακτομοσχαρίσια... Θα σας ευγνωμονεί.

Τα οιστρογόνα και η τεστοστερόνη γίνονται από χοληστερίνη. Τα χολικά άλατα που βοηθούν τον οργανισμό να αφομοιώσει τα λίπη γίνονται από χοληστερίνη. Η βιταμίνη D συντίθεται από τη χοληστερίνη. Προσφέρει στα κύτταρα μόνωση και δομική ακεραιότητα. Τέλος η χοληστερίνη είναι η ουσία που χρησιμοποιείται σε πάσης φύσεως επιδιόρθωση μέσα στο σώμα.
Όταν τα τοιχώματα των αγγείων γίνονται εύθραυστα και παρουσιάζουν ρωγμές, η χοληστερίνη επιστρατεύεται για να τις επιδιορθώσει. Όταν τα επίπεδα της χοληστερίνης στο σώμα είναι υψηλά, ο λόγος είναι γιατί το σώμα τη χρειάζεται. Όταν κατηγορούμε τη χοληστερίνη για τη πρόκληση καρδιολογικών παθήσεων είναι σαν να κατηγορούμε τους πυροσβέστες, που έσπευσαν να σβήσουν τη φωτιά που άναψε.

Μοσχάρι και καρκίνος
Τι γίνεται με τις κατηγορίες οτί το μοσχάρι προκαλεί καρκίνο του εντέρου; Η γένεση του μύθου πήρε σάρκα και οστά το 1965, οπότε ένας γιατρός ονόματι Ernst Wynder πήρε τα δεδομένα από τα επεξεργασμένα φυτικά έλαια, τα βάπτισε ζωικά λίπη και έκανε συγκριτικές δοκιμές σχετικά με τη συμβολή τους στην εκδήλωση και θνησιμότητα από καρκίνο του παχέος εντέρου. Η έρευνα του έδειξε υψηλά ποσοστά θνησιμότητας στις ευρωπαϊκές χώρες και αντίθετα χαμηλά ποσοστά σε άλλες χώρες, όπως η Ιαπωνία. Συμπέρανε λοιπόν (σχεδόν αυθαίρετα) πως το κορεσμένο λίπος προκαλούσε καρκίνο στο έντερο.
Όταν οι έρευνες απέδειξαν πως στη πραγματικότητα τα πολυακόρεστα φυτικά λιπαρά, όπως οι μαργαρίνες, ευθύνονται για τον καρκίνο, ο Wynder ξέχασε να αναφέρει πως οι Ασιάτες έχουν υψηλότερα ποσοστά σε άλλους τύπους καρκίνου από τους κατοίκους του δυτικού κόσμου, όπως καρκίνο του ήπατος, του παγκρέατος, του οισοφάγου και των πνευμόνων. Επίσης ξέχασε να αναφέρει και άλλα πράγματα που θα δούμε παρακάτω.

Το 1973 ο επιστήμονας William Haenszel από το Εθνικό Ινστιτούτο Ογκολογίας των ΗΠΑ απέδειξε πως η παραπάνω έρευνα του Wynder βασίστηκε σε πενιχρά και ασύνδετα στοιχεία. Οι Ιάπωνες που διέμεναν στη Αμερική, τόσο οι παραδοσιακοί στη διατροφή που έτρωγαν ψάρι, ρύζι, λαχανικά και σόγια, όσο και οι εκμοντερνισμένοι που έτρωγαν μοσχάρι, ζυμαρικά και λαχανικά, παρουσίαζαν εξίσου υψηλά ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο του παχέος εντέρου. Οι ερευνητές ενοχοποίησαν αυθαίρετα αποκλειστικά και μόνο το μοσχαρίσιο κρέας και άφησαν στο απυρόβλητο τα υπόλοιπα τρόφιμα. Τέλος η πρώτη (αυθαίρετη) έρευνα του Wynder άφησε στο υποσυνείδητο του επιστημονικού κόσμου το στίγμα του μοσχαριού ως καρκινογόνου τροφίμου, γεγονός που δεν έχει μεταβληθεί στις μέρες μας.
Δύο αμερικανικές έρευνες που διεξήχθησαν το 1990 έδειξαν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του εντέρου σε αυτούς που καταναλώνουν κόκκινο κρέας. Καμία έρευνα στην Ευρώπη δεν είχε ίδια αποτελέσματα. Σημειωτέον πως σε αυτό το κόκκινο κρέας συμπεριλαμβάνονταν το luncheon meat και τα λουκάνικα. Είναι κοινό μυστικό πως τα παραπάνω προϊόντα στην Αμερική παρασκευάζονται με πολλά επιπλέον καρκινογόνα πρόσθετα από τα ευρωπαϊκά αντίστοιχα. Η προτροπή του Αμερικανικού Οργανισμού κατά του Καρκίνου (American Cancer Society) για μείωση του κόκκινου κρέατος δε κάνει καμία διάκριση ανάμεσα σε επεξεργασμένο και φρέσκο κρέας.
Οι έρευνες είναι πολλές, τα αποτελέσματα τους αντιφατικά, πρόχειρα και προκατειλλημένα, μπορώ να συνεχίσω για πολλές αράδες ακόμα, αλλά το μόνο που θα επιτύχω είναι να σας κουράσω. Το μόνο που συμπέρανα εγώ προσωπικά, από τη σχετική έρευνα που έκανα, είναι οτί το μοσχάρι είναι καρκινογόνο γιατί έτσι απλά είναι ή γιατί κάποιοι αποφάσισαν οτί είναι και όχι γιατί έχει αποδειχτεί επιστημονικά.
Η αιτία είναι αλλού. Θέλετε να την ονομάσετε βιομηχανικές συνθήκες εκτροφής; Θέλετε να την ονομάσετε κακή διατροφή των βοοειδών; Θέλετε να την ονομάσετε επεξεργασία του κρέατος με χημικά; Θέλετε να την ονομάσετε συνδυασμό με άλλα τρόφιμα που αποδεδειγμένα προκαλούν καρκίνο; Όπως θέλετε πείτε το. Εγώ προσωπικά δε πρόκειται να πειστώ ποτέ οτί το μοσχαρίσιο κρέας προκαλεί καρκίνο και μάλιστα θυμήθηκε να το κάνει μόνο τον 20ο αιώνα, που η διατροφή των ανθρώπων απέχει έτη φωτός από αυτή που ακολουθούσαν για αιώνες.

Μοσχάρι και αυτάνοσα νοσήματα
Υπάρχει η κατηγορία οτί το μοσχαρίσιο κρέας προκαλεί αυτάνοσα νοσήματα και άσθμα. Η υπόθεση στηρίζεται στο γεγονός πως το κρέας περιέχει αραχιδονικό οξύ, ένα λιπαρό οξύ που υποτίθεται πως σχηματίζει προ-φλεγμονώδεις προσταγλανδίνες. Μια μικρή παρένθεση:

Το αραχιδονικό οξύ δεν συναντάται στα φυτικά έλαια. Είναι διατροφικά απαραίτητο ως συστατικό των φωσφολιπιδίων των κυτταρικών μεμβρανών και προσλαμβάνεται από ζωικές τροφές όπως κρέας, αυγά και γαλακτοκομικά προϊόντα. Οι προσταγλανδίνες είναι μέλη της κατηγορίας των βιοχημικών λιπιδίων και είναι γνωστές για τις ισχυρές φυσιολογικές ιδιότητές τους.  Παραγόμενες από το αραχιδονικό οξύ, ανήκουν στην υποκατηγορία των λιπιδίων γνωστές ως εικοσανοειδή λόγω των δομικών ομοιοτήτων με τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα 20 ανθράκων.

Αρχικά οι προσταγλανδίνες θεωρούντο ότι προέρχονται από τον αδένα του προστάτη.  Ωστόσο, οι προσταγλανδίνες μπορούν να βρίσκονται σε πολλούς ιστούς καθότι δεν περιορίζονται σε ειδικά όργανα.  Οι προσταγλανδίνες είναι ενεργές για μικρή χρονική περίοδο πριν μετατραπούν σε μη-ενεργή μορφή και ακολούθως αποβληθούν από το σώμα.  Η σύνθεση των προσταγλανδινών λαμβάνει μέρος στις μεμβράνες διαφόρων κυττάρων.

Στο δια ταύτα· Μερικές από τις προσταγλανδίνες, που φτιάχνει το σώμα από το αραχιδονικό οξύ, ευνοούν την εμφάνιση φλεγμονής, ως προστατευτική απάντηση του οργανισμού σε κάποιο τραυματισμό. Το ίδιο το αραχιδονικό οξύ σχηματίζει τη βάση των αντιφλεγμονωδών προσταγλανδινών, όταν τις χρειάζεται το σώμα μας για να εξαλείψει τη φλεγμονή. Η ποσότητα αραχιδονικού οξέος που περιέχει το μοσχαρίσιο κρέας είναι πολύ μικρή, λιγότερο από 0,5% του συνολικού βάρους του λίπους του. Είναι πολύ μικρότερη από τη ποσότητα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων που περιέχει, περιεκτικότητα για την οποία κανένας δε φρόντισε να σας ενημερώσει.

Είναι το μοσχάρι καλό για εμάς;
Είναι πραγματικά κρίμα να έχει δαιμονοποιηθεί μια τόσο αγαπητή και πλήρης τροφή όπως το μοσχάρι.

Το κόκκινο κρέας μας προσφέρει πρωτεΐνη πλήρους μορφής, συμπεριλαμβανομένης και της κυστεΐνης που περιέχει θείο. Είναι θαυμάσια πηγή ταυρίνης και καρνιτίνης, ουσίες απαραίτητες για την υγεία των ματιών και της καρδιάς. Το μοσχαρίσιο κρέας επίσης μας παρέχει με ένα στοιχείο-κλειδί για την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος, το συνένζυμο Q10. Τέλος είναι εξαιρετική πηγή μαγνησίου και ψευδαργύρου, βιταμίνης A, Β6, B12 και D.

Τι γίνεται με τη νόσο των τρελών αγελάδων;

Θα θυμάστε όλοι τη περίφημη σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών, γνωστή και ως "ασθένεια των τρελών αγελάδων" που απασχόλησε όλο το πλανήτη και κυρίως την "προηγμένη" Ευρώπη από το 1992 και έπειτα. Είχε σοκαριστεί όλη η κοινή γνώμη όταν πληροφορήθηκε πως η διατροφή των βοοειδών περιλάμβανε τα πτώματα ή τμήματα βοοειδών, που πέθαιναν λόγω ασθένειας ή περίσσευαν από τη σφαγή, με τη μορφή κρεατάλευρων. Έτσι μολύνονταν από τη νόσο και τα υγιή ζώα και μετέδιδαν τη νόσο στα προϊόντα βοδινού που κατανάλωναν οι άνθρωποι. Η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών (ΣΕΒ στο εξής) είναι μια σπάνια νευρολογική νόσος η οποία προκαλεί στον άνθρωπο μόλυνση με παρόμοια συμπτώματα με τη νόσο Creutzfeldt-Jakob. Οι δύο ασθένειες φαίνεται να συνδέονται, χωρίς όμως να έχει αποδειχτεί επίσημα. Και οι δύο προκαλούν σπογγοειδείς αλλαγές και εκφυλισμό του εγκεφάλου, νευρολογικές διαταραχές και αστάθεια, δεν είναι ιάσιμες και οδηγούν στο θάνατο.
Η επιδημία ξέσπασε στην Αγγλία. Τα νέα δεδομένα ενοχοποιούν ένα είδος μύγας που λέγεται Hypoderma bovis, η οποία ανοίγει τρύπες στο δέρμα των βοοειδών και εναποθέτει τα αυγά της κάτω από αυτό. Δε προκαλεί σημαντικές βλάβες στα ίδια τα βοοειδή, αλλά μειώνει την αξία του δέρματος του ζώου μετά τη σφαγή. Οι άγγλοι κτηνοτρόφοι ράντιζαν με εντομοκτόνα για να απαλλαγούν από τη μύγα. Αυτές οι τρύπες, που ανοίγει το έντομο, είναι ανοικτές πύλες στα εντομοκτόνα που χρησιμοποιούνται για την εξολόθρευση του, από την οποία περνούν μέσα στον οργανισμό των ζώων τοξικές ουσίες που προκαλούν αλλοιώσεις στο νευρικό σύστημα. Δείτε τις φωτογραφίες παρακάτω.

Η άλλη θεωρία θέλει τα ζώα που ζουν σε ηφαιστειακά εδάφη όπου, λόγω της σύστασης του εδάφους, η διατροφή τους περιλαμβάνει αλουμίνιο και μαγγάνιο, μεταλλικά στοιχεία που παρουσιάζουν τοξικότητα στο νευρικό σύστημα.
Θρηνήσαμε πάλι ανθρώπινα θύματα, όμως πάλι δεν είδαμε κανέναν να λογοδοτεί. Αντιθέτως η σίτιση των βοοειδών με κρεατάλευρα δεν έχει εξαλειφθεί ακόμα και σήμερα και εξακολουθεί να αποτελεί πρακτική πολλών μικρών και μεγάλων κτηνοτροφικών μονάδων.

Το περίφημο E. coli

Οι πρακτικές σίτισης των βοοειδών έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών του βακτηρίου E. coli, που πλέον είναι ανθεκτικό στα γαστρικά υγρά του στομάχου των βοοειδών. Τα απόβλητα που παράγονται σε τεράστιες ποσότητες στις κτηνοτροφικές μονάδες μολύνουν την επιφάνεια του εδάφους και το νερό. Οι απαράδεκτες συνθήκες σφαγής, όπου τα μολυσμένα με E. coli εντόσθια των ζώων έρχονται σε επαφή με το κρέας, σε συνδυασμό με τις κακές συνθήκες υγιεινής κατά τη διαχείριση και επεξεργασία του κρέατος, οδηγούν στα κατά καιρούς κρούσματα που ακούμε στις ειδήσεις σε προϊόντα μεγάλων αλυσίδων supermarket, όπου το κρέας σίγουρα δε προέρχεται από βιολογικές κτηνοτροφικές μονάδες. Ρίχνουμε Χ σε αυτά τα προϊόντα, ιδίως στα έτοιμα προϊόντα από μοσχαρίσιο κιμά, αν θέλουμε την υγειά μας.

Η χρήση των αντιβιοτικών

Η βιομηχανία του μοσχαρίσιου κρέατος ντοπάρει τα βοοειδή με αντιβιοτικά και στεροειδή. Τα μεν χορηγούνται για να μην αρρωσταίνουν τα βοοειδή και πεθάνουν πριν την ώρα τους (δηλαδή στη κορδέλα του σφαγείου), τα δε σαν ένα φθηνό μέσο γρήγορης πάχυνσης του "προϊόντος". Η πρακτική αυτή οδηγεί στην ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών των μικροβίων, που μολύνουν τους ανθρώπους και προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις. Παρομοίως, η χρήση οιστρογόνων και στεροειδών, προκαλεί ορμονικές διαταραχές στους καταναλωτές, δηλαδή πρώιμη σεξουαλική ωριμότητα στις γυναίκες και την απόκτηση θηλυκών χαρακτηριστικών στους άνδρες. Επιπλέον τα στεροειδή αυτά έχουν συνδεθεί με την εκδήλωση καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών, όργανα η υγεία των οποίων εξαρτάται από την ορμονική ισορροπία. Το τρως και σε τρώει δηλαδή.

Η θρεπτικότητα των ζώων βιολογικής και συμβατικής εκτροφής

Τα ζώα ελευθέρας βοσκής είναι ασύγκριτα ανώτερα από διατροφικής άποψης σε σχέση με τα συμβατικής κτηνοτροφίας. Μια έρευνα που διεξήχθη στην Ιαπωνία το 1991 έδειξε πως τα ζώα ελευθέρας βοσκής έχουν το ένα τέταρτο του σωματικού λίπους των συμβατικών. Επιπλέον διαφέρει η σύνθεση των λιπαρών που περιέχει. Η αναλογία ωμέγα-3 και ωμέγα-6 στα ελευθέρας βοσκής είναι 1:1, ενώ στα συμβατικά η αναλογία είναι 1:21. Τα ζώα ελευθέρας βοσκής έχουν ωμέγα-3 λιπαρά σε ποσοστό 7% του σωματικού τους λίπους. Τα ζώα συμβατικής κτηνοτροφίας έχουν μόλις 1%. Με λίγα λόγια το συμβατικό μοσχαρίσιο κρέας μας προκαλεί ανισορροπία στην αναλογία πρόσληψης λιπαρών και έλλειψη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, από την οποία πάσχουν οι περισσότεροι κάτοικοι των αναπτυγμένων κρατών και πιθανόν και εσείς. Αυτή η δυσαναλογία στη πρόσληψη λιπαρών είναι αυτή που προκαλεί καρδιαγγειακά προβλήματα, υπέρταση, αρθρίτιδα, καρκίνο, διάφορα σοβαρά αυτοάνοσα προβλήματα και φλεγμονώδεις παθήσεις.

Το συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (CLA) που περιέχει το βιολογικό μοσχάρι είναι 3 με 5 φορές περισσότερο από αυτό του συμβατικού. Το CLA ελέγχει το μεταβολισμό των λιπών και μπορεί να προλάβει μερικούς τύπους καρκίνου. Η μικρότερη περιεκτικότητα λίπους του κρέατος των ζώων βιολογικής κτηνοτροφίας σημαίνει επίσης και λιγότερες θερμίδες για εμάς.
Τελειώνοντας, η περιεκτικότητα του βιολογικού μοσχαριού σε βιταμίνες και μέταλλα είναι διπλάσια από αυτή του συμβατικού. Το βιολογικό μοσχάρι περιέχει 4 φορές περισσότερη βιταμίνη Ε από το συμβατικό. Οι τιμές αυτές βέβαια εξαρτώνται από τη ποιότητα των βοσκότοπων και τη πιθανή μόλυνση του περιβάλλοντος.

Ωραία όλα αυτά. Τι γίνεται με τις τιμές;
Σαφώς το μοσχαρίσο κρέας βιολογικής εκτροφής έχει μεγαλύτερη τιμή αγοράς από το συμβατικό. Σαφώς τα οικονομικά μας δεν επιτρέπουν την αγορά του με την ευκολία που αγοράζουμε το συμβατικό κρέας. Όλα τα παραπάνω είναι κατανοητά. Δυστυχώς στις εποχές που ζούμε τα καλά τρόφιμα απευθύνονται στους λίγους "έχοντες" και όλοι εμείς οι υπόλοιποι είμαστε αναγκασμένοι να τρώμε τη σαβούρα.

Τα πράγματα είναι απλά. Αν δε μπορώ να αγοράσω βιολογικό μοσχάρι από φάρμα, απλά δεν αγοράζω μοσχάρι. Δεν έχει νόημα να το τρώω και να με τρώει. Επιλέγω να στηρίξω τον μικροκτηνοτρόφο της περιοχής μου και όχι τη βιομηχανία κρέατος στην Ολλανδία, στη Γερμανία ή στο Ουζμπεκιστάν που πολύ απλά δε σέβεται ούτε εμένα, ούτε τα ζώα και μας ταϊζει με αντιβιοτικά και στεροειδή.
Αν μειωθεί η ζήτηση του συμβατικού κρέατος, οι βιομηχανίες σίγουρα θα πάρουν το μήνυμα. Ο μόνος τρόπος που καταλαβαίνουν αυτές είναι να μειωθούν τα κέρδη στις τσέπες τους. Ίσως τότε να στραφούν και αυτές προς πιο υγιεινές εναλλακτικές. Ίσως. Μέχρι τότε όμως δε καταναλώνω τα προϊόντα τους.

Credits: eufic, themasaidiet, truthaboutbeef.com, alive.com, westonaprice, chem.uoa