Πως φτιάχνω βάμματα

Η παρασκευή βάμματος στο σπίτι είναι ένας εύκολος και ανέξοδος τρόπος να φτιάξουμε τα δικά μας φάρμακα.

Βάμμα ονομάζεται το παρασκεύασμα που παίρνουμε όταν εμποτίζουμε κάποιο βότανο σε αλκοόλη. Όσο καιρό παραμένει το βότανο μέσα στο αλκοόλ, που δρα ως διαλύτης, εκλύει τα συστατικά του (ρητίνες, αιθέριο έλαιο, αλκαλοειδή κτλ.) που του προσδίδουν τις φαρμακευτικές του ιδιότητες.

Τα βάμματα που είναι φτιαγμένα με αλκοόλη έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής (εώς και μερικά χρόνια) αρκεί να συντηρούνται σωστά και είναι ο ιδανικός τρόπος να διατηρούμε τα βότανα μας. Ένα μικρό μπουκαλάκι βάμματος θα σας κρατήσει για πολύ καιρό.
Τα βάμματα έχουν μεγάλη συγκέντρωση φαρμακευτικών συστατικών οπότε η δοσολογία που λαμβάνεται είναι συνήθως μικρή (η βιβλιογραφία αναφέρει 10-15 σταγόνες εώς 3 φορές ημερησίως).
Τα βασικά υλικά που θα χρειαστείτε είναι τα εξής:

1. Ένα καθαρό βάζο (από τουρσί, ελιές ή άλλο)
2. Το βότανο που επιλέξατε
3. Καλή vodka ή δυνατό τσίπουρο

1. Παρασκευή βάμματος από φρέσκα βότανα

Το φρέσκο βότανο είναι το ιδανικότερο μέσο για να φτιάξουμε βάμμα και ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος να εκμεταλλευτούμε τις φυσικές του ιδιότητες. Το μόνο πρόβλημα με τα φρέσκα βότανα είναι η προέλευση τους. Φροντίστε τα βότανα, που θα αγοράσετε ή θα μαζέψετε, να μην είναι ραντισμένα με φυτοφάρμακα και εντομοκτόνα και να μη προέρχονται από μολυσμένο με τοξίνες περιβάλλον. Κάντε τη συλλογή στη σωστή εποχή για το κάθε είδος φυτού και όχι νωρίτερα ή αργότερα.

Η διαδικασία αναλυτικά

Ξεπλένουμε με άφθονο νερό τα βότανα και τα αφήνουμε να στεγνώσουν καλά πάνω σε απορροφητικό χαρτί.
Τα ψιλοκόβουμε με μαχαίρι, ψαλίδι ή με το χέρι και γεμίζουμε το βάζο μέχρι επάνω (αφήνουμε 1-2 δάκτυλα κενό).
Συμπληρώνουμε το υπόλοιπο με το αλκοολούχο ποτό (vodka ή τσίπουρο).
Σφραγίζουμε το βάζο σφιχτά με το καπάκι και επικολλούμε ετικέττα με το περιεχόμενο του βάζου και την ημερομηνία παρασκευής.
Αποθηκεύουμε το βάζο σε σκιερό μέρος για 6 εβδομάδες (τουλάχιστον).
Φροντίζουμε να ανακινούμε το βάζο ελαφρά κάθε δεύτερη ημέρα.
Μετά τη πάροδο του χρόνου που απαιτείται για να ολοκληρωθεί η εκχύλιση ξεσφραγίζουμε το βάζο και σουρώνουμε το περιεχόμενο με φίλτρο του καφέ, γάζα ή λεπτό ύφασμα.
Αποθηκεύουμε το βάμμα σε σκουρόχρωμο μπουκάλι με σταγονόμετρο, πάντα αναγράφοντας το περιεχόμενο του, και το διατηρούμε σε σκοτεινό και δροσερό μέρος.

 

2. Παρασκευή βάμματος από αποξηραμένα βότανα
Εδώ τα πράγματα είναι πιο εύκολα, αλλά το αποτέλεσμα συχνά δεν είναι τόσο ισχυρό, όσο ένα βάμμα από φρέσκα βότανα. Αποξηραμένα βότανα θα βρείτε να πωλούνται όλες τις εποχές του χρόνου.
Στη περίπτωση που χρησιμοποιήσουμε ξερά βότανα γεμίζουμε το βάζο κατά το ⅓ με το βότανο που επιλέξαμε (όχι όλο το βάζο) και το υπόλοιπο με το αλκοολούχο ποτό. Ακολουθούμε τα ίδια βήματα όπως και με τα φρέσκα βότανα.

3. Βάμματα από φλοιό ή ρίζες φυτών

Η παρασκευή βάμματος από φλοιό ή ρίζες διαφόρων φυτών είναι λίγο πιο ζόρικη δαδικασία, μιας και είναι πιο δύσκολο να εξαχθούν τα φαρμακευτικά συστατικά του φυτού. Η vodka ή το τσίπουρο δεν ενδείκνυνται ως μέσα για την εκχύλιση. Αγοράστε καθαρή αιθυλική αλκοόλη γεωργικής προέλευσης από ένα ποτοποιείο και κάντε τη διαδικασία με αυτή. Οι αναλογίες παραμένουν οι ίδιες όπως και παραπάνω, ανάλογα δηλαδή αν είναι ξερά ή χλωρά ο φλοιός και οι ρίζες. Αυτό που αλλάζει επιπλέον είναι ο χρόνος εκχύλισης, που μπορεί να παραταθεί για 1-2 εβδομάδες ακόμα.

4. Παρασκευή βάμματος χωρίς τη χρήση αλκοόλ
Μπορούμε να παρασκευάσουμε βάμμα χωρίς αλκοόλ αλλά με φυτική γλυκερίνη. Στη περίπτωση αυτή το παρασκεύασμα ονομάζεται γλυκερίδιο. Η γλυκερίνη ωστόσο δεν έχει μεγάλη αποτελεσματικότητα ώστε να εξάγει τα συστατικά του βοτάνου, όσο η αλκοόλη. Μπορείτε όμως να φτιάξετε τέτοια βάμματα σε περίπτωση που θέλετε να τα χρησιμοποιήσετε σε παιδιά ή κατοικίδια. Η διαδικασία είναι ακριβώς η ίδια, είτε με φρέσκο είτε με αποξηραμένο βότανο, μόνο που αντί για αλκοόλη χρησιμοποιούμε γλυκερίνη.

Μερικά tips
Σιγουρευτείτε πως το βότανο που επιλέξατε είναι κατάλληλο για κατανάλωση και μη τοξικό.
Κάντε την έρευνα σας από πριν για τις φαρμακευτικές ιδιότητες του βοτάνου που σας ενδιαφέρει, τις πιθανές αντενδείξεις ή τις παρενέργειες που μπορεί να επιφέρει η κατανάλωση του.
Χρησιμοποιήστε αλκοόλη που είναι κατάλληλη για ανθρώπινη κατανάλωση. Στο άρθρο σας δίνω 3 επιλογές: vodka, τσίπουρο ή καθαρό οινόπνευμα ποτοποιίας. Μη χρησιμοποιήσετε σε καμία περίπτωση φωτιστικό (μπλε) οινόπνευμα. Είναι τοξικό και μπορεί να επιφέρει δηλητηρίαση, ακόμα και θάνατο.
Σιγουρευτείτε πως το αλκοόλ καλύπτει πλήρως τα βότανα και δεν τα αφήνει εκτεθειμένα σε επαφή με τον αέρα που είναι μέσα στο βάζο.
Ο minimum χρόνος εκχύλισης είναι 2 εβδομάδες και μπορεί να παραταθεί εώς και 6 μήνες. Όσο περισσότερο καιρό κάθεται το βότανο μέσα στο αλκοόλ τόσο πιο δυνατό θα γίνει το βάμμα. Οι 6 εβδομάδες που προτείνω είναι ένα ικανοποιητικό χρονικό διάστημα.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Πάντα να συμβουλεύεστε το γιατρό σας πριν προχωρήσετε στη χρήση οποιουδήποτε βοτανικού σκευάσματος. Μη ξεχνάτε ποτέ οτί λειτουργούν ακριβώς όπως τα φάρμακα.