Δεντρολίβανο

Το δεντρολίβανο είναι ένα αρωματικό με καταγωγή από τη λεκάνη της Μεσογείου και ανήκει στην ίδια οικογένεια με τη μέντα. Το πιο κοινό είδος ονομάζεται Ροσμαρίνος ο φαρμακευτικός, επιστημονικά Rosmarinus officinalis, αλλά υπάρχουν και άλλα είδη.

Η λατινική ονομασία του φυτού Rosmarinus είναι σύνθετη από τις λέξεις "ros", που σημαίνει δροσιά, και "marinus", δηλαδή θαλάσσιος, γιατί πίστευαν πως το φυτό μπορεί να επιζήσει χωρίς πότισμα, αρκούμενο μόνο στην υγρασία που έρχεται από τη θάλασσα.
Οι άγγλοι το αποκαλούν "Rosemary". Σύμφωνα με το μύθο, η Παναγία ακούμπησε το μανδύα της πάνω στο συγκεκριμένο θάμνο. Το επόμενο πρωί τα άνθη είχαν γίνει μπλέ, και έτσι πήρε την ονομασία "το ρόδο της Μαρίας" (rosemary). Οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν "λιβανωτίς", πίστευαν ότι είναι τονωτικό του εγκεφάλου και το χρησιμοποιούσαν σε διάφορες θρησκευτικές τελετές και γιορτές, σε στολισμούς κτιρίων και ναών και το έκαιγαν ως θυμίαμα. Οι νεαροί σπουδαστές συνήθιζαν να πλέκουν κλαδιά στα μαλλιά τους, όταν είχαν εξετάσεις, για να διεγείρουν τη μνήμη τους. Το δεντρολίβανο είναι ένα από τα φυτά που χρησιμοποιεί η εκκλησία μας στους αγιασμούς.
Πρόκειται για πολυετή και αειθαλή θάμνο, με κλαδιά ξυλώδη στη βάση και φυλλώδη στη κορυφή. Το ύψος του δε ξεπερνά τα 1-2 μέτρα. Τα φυλλαράκια του μοιάζουν με βελόνες και τα άνθη του είναι μικρά, γαλάζιου ή μωβ χρώματος. Περιέχει τανίνες, φλαβονοειδή, τερπένια και αιθέριο έλαιο, το οποίο εξάγεται με απόσταξη από τις κορυφές των ανθοφόρων βλαστών. Είναι πολύ διαδεδομένο στην ελληνική γη, ελεύθερο στη φύση αλλά και καλλιεργούμενο στους κήπους.
Οι βλαστοί και τα φύλλα του δενδρολίβανου χρησιμοποιούνται πολύ στη μαγειρική και κυρίως στο μαρινάρισμα των κρεάτων. Έχει ένα εκπληκτικό, ξυλώδες άρωμα και ελαφρώς πικρή και πικάντικη γεύση. Το αποξηραμένο βότανο μπορεί να ληφθεί εσωτερικά, όμως τα εκχυλίσματα και τα αρωματικά λάδια αφορούν αποκλειστικά και μόνο εξωτερική χρήση. Το αιθέριο έλαιο είναι πολύ καλή προσθήκη σε αρωματικά χώρου και σε μίγματα αρωματοθεραπείας. Επίσης χρησιμοποιείται στη σαπωνοποιία και τη παρασκευή εντομοκτόνων.

Θεραπευτικές ιδιότητες
Θεωρείται αντιβακτηριδιακό, αντιμυκητιασικό και αντιρρευματικό, τονωτικό της καρδιάς και της όρασης αλλά και κατά του διαβήτη. Είναι τονωτικό του εγκεφάλου και της μνήμης και καταπραΰνει τις ημικρανίες. Βοηθά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της κόπωσης, σωματικής και πνευματικής, και είναι χρήσιμο σε περιπτώσεις κατάθλιψης.

Το ενεργό συστατικό στο δεντρολίβανο, γνωστό ως carnosic acid, προστατεύει τον εγκέφαλο από τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και τη νευροεκφύλιση, που οφείλεται στα επιβλαβή χημικά και τις ελεύθερες ρίζες. Αυτές οι ουσίες συμβάλουν και στην εκδήλωση άλλων νευρολογικών παθήσεων, όπως τη νόσο του Alzheimer και τη γεροντική άνοια. Επίσης έχει πολύ καλή αντιοξειδωτική δράση στον οργανισμό. Τέλος, μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν πως έχει και αντικαρκινικές ιδιότητες.

Χρήσεις

• Το δεντρολίβανο μπορεί να εκχυλιστεί σε έλαιο και να χρησιμοποιηθεί εξωτερικά σε δερματικούς ερεθισμούς, αλλά και σε αρθριτικά προβλήματα.
• Η τοπική χρήση επιταχύνει την επούλωση σε πληγές και μώλωπες.
• Το αφέψημα από δεντρολίβανο βοηθά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του κρυολογήματος και του κοιλιακού άλγους.
• Είναι ιδανικό για ατμόλουτρα και εντριβές, σε περίπτωση κρυώματος ή γρίππης. 
• Όταν το αφέψημα συνδυαστεί με τσουκνίδα, γίνεται υπέροχο νερό για το ξέβγαλμα των μαλλιών μετά το μπάνιο. Καταπολεμά τη πιτυρίδα και βοηθά τα μαλλιά να μακραίνουν γρηγορότερα.
• Το έλαιο δεντρολίβανου αποτελεί εντατική θεραπεία για την έντονη πιτυρίδα και την απώλεια μαλλιών. Ζεστάνετε το και χρησιμοποιήστε το σαν μάσκα, κάντε απαλό massage στο τριχωτό και ξεβγάλτε.
• Τρίψτε με λάδι δεντρολίβανου περιοχές που πονούν, όπως τα πόδια και η πλάτη.
• Αρωματίστε το χώρο σας· βάλτε σε ένα κατσαρολάκι δεντρολίβανο, 1 κομμένο λεμόνι και λίγη βανίλια και αφήστε το να σιγοβράζει για ώρα, ώστε να διαχέει του υδρατμούς στο χώρο.
• Διώχνει τα ποντίκια· τοποθετήστε ματσάκια δεντρολίβανου σε διάφορα σημεία, σε περιοχές που ζουν ποντίκια, όπως υπόγεια και ντουλάπια.
• Φτιάξτε σπιτικό εντομοαπωθητικό.
• Το έλαιο δεντρολίβανου είναι πολύ δραστικό συντηρητικό που θα παρατείνει τη ζωή των σπιτικών αλοιφών σας για το σώμα. Αποφύγετε το σε κρέμες προσώπου.
• Τρίψτε το στομάχι και τη κοιλιά με λάδι δεντρολίβανου για να ανακουφιστείτε από ενοχλήματα δυσπεψίας, σπασμούς του εντέρου, κράμπες και πόνους περιόδου.
• Λίγες σταγόνες αιθέριο έλαιο δεντρολίβανο στη μπανιέρα, τονώνουν και χαλαρώνουν το σώμα και το πνεύμα μετά από μια κουραστική ημέρα.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε περίπτωση εγκυμοσύνης συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν τη χρήση. Σε πολύ μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσει δηλητηριάσεις.

Credits: ftiaxno.gr, wikipedia.org