Σαπούνι ξυρίσματος με μπεντονίτη

Σαπούνι για ξύρισμα. Οι λάτρεις της παράδοσης θα ενθουσιαστούν. Στην εποχή των παππούδων μας ο μπαρμπέρης βουτούσε το πινέλο στο σαπούνι, έκανε πλούσιο αφρό ανακατεύοντας το, έπειτα το άπλωνε αποφασιστικά στο πρόσωπο του πελάτη και ξεκινούσε η ιεροτελεστία του ξυρίσματος.

Η συνταγή απευθύνεται σε όσους νοσταλγούν εκείνες τις εποχές αλλά και τους υπόλοιπους που θέλουν να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό από το συμβατικό αφρό ξυρίσματος. Το σαπούνι παράγει εξαιρετικό, κρεμώδη αφρό, με τον μπεντονίτη άργιλο να δημιουργεί προστατευτικό film πάνω στην επιδερμίδα που κάνει το ξυράφι να γλυστράει μοναδικά. Και δεν είναι μόνο για άνδρες...

Τι πρέπει να έχει ένα σαπούνι ξυρίσματος που σέβεται τον εαυτό του
Πρέπει να κάνει σταθερό, κρεμώδη και πυκνό αφρό. Οι μπουρμπουλήθρες δεν έχουν θέση στο σαπούνι ξυρίσματος.
Πρέπει να λιπαίνει το πρόσωπο ώστε να γλιστράει το ξυράφι όσο πρέπει. Ούτε περισσότερο, ούτε λιγότερο.
Πρέπει να ξεπλένεται, δίχως να αφήνει λιπαρή αίσθηση.
Πρέπει να περιέχει όσο το δυνατόν λιγότερα και πιο αγνά συστατικά.
Πρέπει να είναι σχετικά μαλακό, ώστε να μπορούμε να το μεταχειριστούμε με το πινέλο ξυρίσματος.
Πρέπει να περιποιείται το δέρμα και να μη το ξηραίνει.

Τι έλαια να επιλέξω;

Η επιλογή ελαίων στη παρασκευή αυτού του τύπου σαπουνιού, το οποίο διαφέρει από τα υπόλοιπα, είναι πραγματική επιστήμη. Η βασική πρόκληση με το σαπούνι ξυρίσματος είναι να κάνεις τέτοια επιλογή ελαίων ώστε να παραχθεί πλούσιος αφρός χωρίς όμως να προκαλείται ξηρότητα στην επιδερμίδα. Αξιόλογα έλαια περιποίησης είναι το ελαιόλαδο, το λάδι canola, το ηλιέλαιο, το έλαιο κάνναβης κτλ. τα οποία περιέχουν υψηλό ποσοστό ακόρεστων λιπαρών. Το αρνητικό με αυτά τα έλαια είναι πως εξαιτίας της σύστασης τους έχουν την τάση να χαλάνε πιο εύκολα και επιπλέον δε δημιουργούν πυκνό αφρό. Αντίθετα το λάδι καρύδας, το φοινικέλαιο και το ζωικό λίπος έχουν υψηλό ποσοστό κορεσμένων λιπαρών οξέων, άρα χαλάνε δυσκολότερα και αντίθετα παράγουν πλούσιο αφρό. Θα έλεγε κανείς πως αυτά τα έλαια θα ήταν ιδανικά για τη παραγωγή σαπουνιού ξυρίσματος, αν δεν είχαν την τάση να ξηραίνουν την επιδερμίδα. Όπως είδαμε και στην ανάρτηση για το "σαπούνι από 100% λάδι καρύδας", πολλοί σαπωνοποιοί για να αποτρέψουν την έντονη ξηρότητα που προκαλούν αυτά τα έλαια αφήνουν ένα μεγάλο ποσοστό ασαπωνοποίητων ελαίων ώστε να αντισταθμίσουν την απώλεια. Ωστόσο αυτή η πρακτική μπορεί να οδηγήσει στη παραμονή ενός film λιπαρότητας στην επιφάνεια της επιδερμίδας μετά το ξέπλυμα, γεγονός που μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να φράξει τους πόρους και να δημιουργήσει σπυράκια στα ευαίσθητα δέρματα.

Το λάδι καρύδας παράγει μεγάλες μπουρμπουλήθρες. Αυτό το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ιδανικό για τα σαπούνια χεριών ή σώματος, αλλά στο ξύρισμα δε θέλουμε μπουρμπουλήθρες που σκάνε αλλά κρεμώδη αφρό. Κάπου εδώ έρχεται το καστορέλαιο να σώσει τη κατάσταση. Το λάδι αυτό ενισχύει τον αφρό και τον κάνει ιδιαίτερα κρεμώδη. Με τη προσθήκη ελαίων όπως το φοινικέλαιο ο αφρός σταθεροποιείται ενώ το ελαιόλαδο, το ηλιέλαιο και το βούτυρο κακάο αναλαμβάνουν το ρόλο της περιποίησης του δέρματος.
Για τη συνταγή θα χρειαστείτε:

1. 300 gr φοινικέλαιο (30%)
2. 300 gr λάδι καρύδας (30%)
3. 100 gr ελαιόλαδο (10%)
4. 100 gr καστορέλαιο (10%)
5. 150 gr ηλιέλαιο (15%)
6. 50 gr βούτυρο κακάο (5%)
7. 330 gr αποσταγμένο νερό
8. 143 gr καυστική σόδα
9. 2 κουταλιές της σούπας μπεντονίτη άργιλο
10. Αιθέριο έλαιο ή άρωμα της επιλογής σας

Η παραπάνω συνταγή έχει ποσοστό υπερλίπανσης 5% και θα σας δώσει περίπου 1½ κιλό σαπούνι.

Ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες παρασκευής σαπουνιού με τη ψυχρή μέθοδο. Κάντε την ανάμιξη σόδας - ελαίων σε χαμηλές θερμοκρασίες, περίπου στους 35 - 38°C. Το trace δε θα αργήσει πολύ. Όταν λοιπόν φτάσετε σε ελαφρύ trace προσθέστε τον άργιλο και ανακατέψτε καλά με το stick blender. Καλουπώστε το σαπούνι και αφήστε το για 24 ώρες περίπου να σκληρύνει. Έπειτα το σαπούνι είναι έτοιμο να βγει από το καλούπι και να κοπεί σε μπάρες.

Σημειώσεις

Ο μπεντονίτης έχει τη τάση να σβωλιάζει. Καλό θα ήταν να τον διαλύσετε πρώτα σε λίγη γλυκερίνη ή έστω σε λίγο από το σαπουνοπολτό σας και έπειτα να τον προσθέσετε στο μίγμα σας. 
Μπορείτε επίσης να τον προσθέσετε στο αρχικό μίγμα των ελαίων, πριν την ανάμιξη με τη σόδα. Σημειώστε όμως πως αν τον προσθέσετε από την αρχή θα επισπεύσει κατά πολύ το trace.
Μπορείτε επίσης να τροποποιήσετε τη συνταγή όπως σας αρέσει. Χρησιμοποιήσετε άλλα έλαια και βούτυρα όπως κακάο, kokum, illipe κτλ. Αυτά τα βούτυρα δίνουν στο σαπούνι ξυρίσματος τον απαραίτητο πυκνό αφρό. Ένα ποσοστό 5-10% επί των συνολικών ελαίων της συνταγής είναι αρκετό.
Μερικοί προσθέτουν σκόνη από νιφάδες βρώμης. Η βρώμη έχει την ιδιότητα να καταπραΰνει τους ερεθισμούς και να περιποιείται το δέρμα, ενώ άλλοι κάνουν μάσκες με βρώμη σε περιπτώσεις επιπλεγμένων δερματοπαθειών όπως έκζεμα και ψωρίαση. Αλέστε τις νιφάδες πολύ καλά μέχρι να πάρετε μια πολύ λεπτή σκόνη (πούδρα). Χρησιμοποιήστε περίπου 1½ κουταλιά της σούπας ανά κιλό σαπουνιού.
Αν θέλετε μπορείτε να χυτεύσετε το σαπούνι απευθείας σε μεμονωμένα βάζα. Φροντίστε μόνο να αντέχουν τις υψηλές θερμοκρασίες που θα αναπτυχθούν κατά τη χύτευση.
Θα ακολουθήσει εντός των ημερών συνταγή για σαπούνι ξυρίσματος με λανολίνη.

Credits: soapmakingforum, badgerandblade.com, talksoapforum.com, debbiemay