Δυσανεξία στη γλουτένη ή κοιλιοκάκη, όπως ονομάζεται στη πιο βαριά μορφή της, ονομάζεται η μη αλλεργικής αιτιολογίας αυτοάνοση νόσος του εντέρου κατά την οποία αυτό δε μπορεί να "ανεχθεί" ούτε να πέψει τη γλουτένη, τη πρωτεΐνη πολλών δημητριακών, οδηγώντας σε καταστροφή του εντερικού επιθηλίου, σε πρόκληση εντεροπάθειας από γλουτένη και τέλος σε μία γενικευμένη φλεγμονώδη αντίδραση του οργανισμού.

Η δυσανεξία στη γλουτένη προκαλεί πληθώρα προβλημάτων σε τοπικό (έντερο) και γενικό (συστηματικό) επίπεδο. Θεωρείται κληρονομική νόσος η οποία συχνά δε δίνει συμπτώματα πριν περάσουν αρκετά χρόνια ζωής του ατόμου. Τα βασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν δυσπεπτικά ενοχλήματα, πόνο, μετεωρισμό (φούσκωμα), δύσοσμες διαρροϊκές κενώσεις και τελικώς απώλεια βάρους. Πολλές φορές παρατηρούνται δερματολογικές εκδηλώσεις και νευρολογικά συμπτώματα. Στα παιδιά μπορεί να παρατηρηθεί ακόμα ναυτία, έμετος, αναιμία, προβλήματα θρέψης, συμπεριφορικές διαταραχές, καθυστέρηση εισόδου στη περίοδο της εφηβείας και χαμηλό σωματικό ύψος.

Τι είναι η γλουτένη;Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που αποτελείται από τα πεπτίδια γλοιαδίνη και γλουτενίνη. Ανευρίσκεται στο καρπό πολλών δημητριακών όπως το σιτάρι, το σιμιγδάλι, η βρώμη, η σίκαλη, το κριθάρι, η όλυρα ή ζέα, το καμούτ (Triticum turanicum) κτλ. Η γλουτένη είναι αυτή που δίνει στο ψωμί την αέρινη και απαλή υφή του και στη ζύμη τη κολλώδη αίσθηση. Χρησιμοποιείται σαν σταθεροποιητικός παράγοντας σε πληθώρα τροφίμων, καλλυντικών προϊόντων, σε φάρμακα και συμπληρώματα διατροφής.

Γιατί έχει αποκτήσει τόσο κακή φήμη;

Η εμφάνιση των περιστατικών κοιλιοκάκης και δυσανεξίας στη γλουτένη έχουν εκτοξευθεί τα τελευταία 50 χρόνια. Μια έρευνα του 2009 έδειξε πως τα κρούσματα αυξήθηκαν προοδευτικά από 1 στα 650 άτομα σε 1 στα 120 άτομα τα τελευταία 50 χρόνια. Η ωμή αλήθεια είναι πως δεν τρώμε πλέον το ίδιο στάρι που έτρωγαν οι πρόγονοι μας. Στη προσπάθεια μας να κάνουμε το σιτάρι ανθεκτικό στα έντομα και τη ξηρασία αλλά και να το πιέσουμε να αναπτύσσεται ταχύτερα έχουμε δημιουργήσει υβρίδια του αρχικού φυτού. Υπολογίζεται πως το 5% των πρωτεϊνών του σιταριού είναι μεταλλαγμένες πρωτεΐνες, οι οποίες δεν υπήρχαν στο original φυτό, πριν δηλαδή αρχίσουμε τις αλχημείες.

Έχει απομείνει άραγε κάτι στο οποίο δεν έχουμε βάλει το μιαρό χέρι μας;

Αυτές οι νέες πρωτεΐνες αποτελούν μεγάλο μέρος του προβλήματος που έχει οδηγήσει σε αύξηση της πολυοργανικής φλεγμονής, των περιστατικών δυσανεξίας στη γλουτένη και σε υψηλά ποσοστά εκδήλωσης κοιλιοκάκης. Το σιτάρι του σήμερα έχει υποστεί τη λεγόμενη απαμίδωση, διαδικασία που του επιτρέπει να γίνεται υδατοδιαλυτό και να αναμιγνύεται σε κάθε είδους επεξεργασμένο τρόφιμο. Η απαμίδωση των πρωτεϊνών του σιταριού έχει αποδειχθεί πως προκαλεί μεγάλη ανοσολογική αντίδραση σε πολλούς ανθρώπους. Τελειώνοντας να προσθέσω πως στη σύγχρονη εποχή, με τη πληθώρα fast food και επεξεργασμένων τροφών, ο άνθρωπος τείνει να καταναλώνει πολύ μεγαλύτερες ποσότητες σίτου από ότι συνήθιζε στο παρελθόν.

Τι συμβαίνει στο έντερο όταν καταναλώνουμε γλουτένη;

Κατ'αρχήν πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι· δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα στη κατανάλωση ενός υπερπαχυντικού, πλήρως επεξεργασμένου doughnut και μιας φέτας από ένα super οργανικό, πολύσπορο ψωμί. Η γλουτένη είναι γλουτένη, σε όποια μορφή και αν τη καταναλώσουμε.
Όταν το γεύμα με γλουτένη φτάσει στο έντερο εκκρίνεται ένα ένζυμο, η τρανσγλουταμινάση ιστού (tTG), η οποία διασπά τη γλουτένη στα επιμέρους πεπτίδια γλοιαδίνη και γλουτενίνη.
Καθώς αυτά τα επιμέρους στοιχεία διαβαίνουν το πεπτικό σύστημα, ο λεμφικός ιστός του βλεννογόνου του γαστρεντερικού σωλήνα (GALT, Gut-associated lymphoid tissue) τα αναγνωρίζει ως βλαπτικές ουσίες.

Το GALT αντιπροσωπεύει ένα εξειδικευμένο τμήμα του ανοσολογικού συστήματος το οποίο λειτουργεί σαν πρώτη γραμμή αμυνας έναντι ξένων αντιγόνων που εισέρχονται διαμέσου της επιφάνειας του βλεννογόνου.

Στα άτομα που δε παρουσιάζουν δυσανεξία στη γλουτένη οι πρωτεΐνες αυτές απορροφώνται κανονικά. Αντιθέτως στα άτομα με δυσανεξία το GALT αναγνωρίζει τη γλοιαδίνη ως επικίνδυνη ουσία και παράγει αντισώματα ώστε να τη καταπολεμήσει. Στα άτομα που παρουσιάζουν κοιλιοκάκη, δηλαδή τη βαρύτερη μορφή δυσανεξίας, τα αντισώματα αυτά δεν επιτίθενται μόνο στη γλοιαδίνη αλλά και στη τρανσγλουταμινάση ιστού (tTG) που είναι η υπεύθυνη ουσία για τη διάσπαση της γλουτένης. Η τελευταία ουσία είναι ένα ένζυμο, όπως είδαμε παραπάνω, που επιτελεί και άλλες λειτουργίες πέρα από τη διάσπαση της γλουτένης· είναι υπεύθυνη για τη διατήρηση της συνοχής των μικρολαχνών του εντέρου.
Τι είναι οι μικρολάχνες; Ο οργανισμός μας συλλέγει θρεπτικά στοιχεία διασπώντας τις τροφές που τα περιέχουν και απορροφώντας τα διαμέσου του τοιχώματος του εντέρου. Όσο μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια απορρόφησης τόσο περισσότερα θρεπτικά στοιχεία απορροφώνται και τόσο καλύτερα εφοδιάζεται ο οργανισμός με πολύτιμα θρεπτικά στοιχεία. Η επιφάνεια απορρόφησης μεγιστοποιείται με τι λεγόμενες μικρολάχνες, που μοιάζουν με τριχωτά εξογκώματα στο εσωτερικό του εντέρου. Δείτε τη φωτογραφία.

Τα αντισώματα λοιπόν που επιτίθενται στην tTG προκαλούν ατροφία και καταστροφή των μικρολαχνών και κατ'επέκταση μειώνουν τη λειτουργικότητα του εντέρου. Αυτή η κατάσταση εκδηλώνεται με τα διάφορα συμπτώματα που είδαμε πιο πάνω.

Μήπως πάσχω από δυσανεξία στη γλουτένη και δε το ξέρω;
Παρακάτω απαριθμούνται 10 σημάδια που μπορεί να δείχνουν πως υπάρχει πιθανότητα να πάσχετε από κάποιας μορφής δυσανεξία στη γλουτένη, δίχως να το γνωρίζετε. Αν βιώσατε ή βιώνετε κάποιο ή κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα καλό θα ήταν να αρχίσετε να το ψάχνετε περαιτέρω.

1. Πεπτικές διαταραχές όπως αέρια, τυμπανισμός, διάρροια ή και δυσκοιλιότητα.
2. Θυλακική υπερκεράτωση, συνηθέστερα στην οπίσθια επιφάνεια των άνω άκρων. Πρόκειται για ένα είδος δερματοπάθειας που συχνά συγχέεται λανθασμένα με την ακμή και χαρακτηρίζεται από κόκκινα στίγματα και μικρά και τραχειά εξογκώματα στο δέρμα.
3. Έντονη κόπωση, σωματική και πνευματική, μετά από κατανάλωση γεύματος με γλουτένη.
4. Συνύπαρξη κάποιας αυτοάνοσης νόσου όπως θυρεοειδίτιδα Hashimoto, ρευματοειδής αρθρίτιδα, ελκώδης κολίτιδα, λύκος, ψωρίαση, έκζεμα ή πολλαπλή σκλήρυνση.
5. Διάγνωση ινομυαλγίας ή χρόνιας κόπωσης. Αυτές οι διαγνώσεις υποδεικνύουν πως ο γιατρός σας δε μπορεί να εξηγήσει τη προέλευση του πόνου και της κόπωσης σας και πως είναι η ώρα να ερευνήσετε αλλού τα αίτια.
6. Νευρολογικά συμπτώματα όπως ίλιγγος και απώλεια ισορροπίας.
7. Ορμονικές ανισορροπίες και ανεξήγητη υπογονιμότητα.
8. Συχνοί, ανεξήγητοι πονοκέφαλοι και ημικρανίες.
9. Φλεγμονή, πόνος και οίδημα σε διάφορες αρθρώσεις (δάκτυλα, γόνατα, ισχία).
10. Συμπεριφορικές διαταραχές όπως άγχος, κατάθλιψη, εναλλαγές διάθεσης και τέλος διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).

Credits: healthy-holistic-living, healthpress, dramymyers, wikipedia1, wikipedia2, mednet

Όλοι γνωρίζουμε πως οι έτοιμοι κύβοι του εμπορίου, ακόμη και αυτοί που διατηρούνται στο ψυγείο (δήθεν φρέσκοι), αποτελούν παρασκευάσματα του εργαστηρίου και περιέχουν κυρίως περιττό αλάτι, επεξεργασμένα λίπη, συντηρητικά και επικίνδυνα χημικά. Διαβάστε περισσότερα για το όξινο γλουταμινικό νάτριο.

Ο καλός ζωμός αποτελείται από πολλά θρεπτικά συστατικά όπως αμινοξέα, μέταλλα και ζελατίνη. Η τελευταία είναι ιδιαίτερα ευεργετική για το πεπτικό σύστημα αλλά και την υγεία του δέρματος. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να χρησιμοποιούμε τους κύβους νοστιμιάς του εμπορίου στη μαγειρική μας καθημερινά. Μπορούμε εύκολα να τους φτιάξουμε στο σπίτι, έτσι ώστε να περιέχουν μόνο τα αγνά υλικά που εμείς επιλέξαμε.
Το βασικό συστατικό του σπιτικού ζωμού είναι τα κόκκαλα. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κάθε είδους κόκκαλα από κοτόπουλο, μοσχάρι, αρνί, χοιρινό ή και συνδυασμούς τους. Παρακάτω θα σας δώσω τρεις διαφορετικούς τρόπους για να φτιάξετε κύβους και συμπυκνωμένους ζωμούς.

Κύβοι νοστιμιάς
Θα χρειαστείτε:

1. 2 kg κόκκαλα από κοτόπουλο (πλατάρια, φτερά) ή από άλλο ζώο
2. 4 lt νερό
3. 1 κρεμμύδι
4. 2 καρότα
5. 1 σκελίδα σκόρδο
6. 1 πράσο
7. ½ σέλινο
8. ½ ματσάκι μαϊντανό
9. ½ ματσάκι άνηθο
10. 2 φύλλα δάφνης
11. 1 κουταλάκι του γλυκού μαύρο πιπέρι

Τοποθετούμε όλα τα υλικά μέσα σε μια μεγάλη κατσαρόλα και το νερό, έτσι ώστε να τα σκεπάζει καλά και ανάβουμε το μάτι ώστε να αρχίσει να βράζει.

Χαμηλώνουμε τη φωτιά στο ελάχιστο και σιγοβράζουμε για 2 ώρες. Αφαιρούμε τον αφρό που σχηματίζεται στην επιφάνεια με ένα κουτάλι. Σουρώνουμε το υγρό και πετάμε τα κόκκαλα. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να μας έχουν μείνει 9-10 κούπες υγρό.

Ρίχνουμε το υγρό σε μια πλατιά κατσαρόλα (όσο πιο πλατιά είναι τόσο πιο γρήγορα θα γίνει η διαδικασία) και το ξαναβράζουμε σε σιγανή φωτιά. Παράλληλα αφαιρούμε το ορατό λίπος που σχηματίζεται στην επιφάνεια με ένα κουτάλι. Θα πρέπει το υγρό να συμπυκνωθεί αρκετά και στο τέλος να μας έχει απομείνει περίπου 1½ κούπα.

Ρίχνουμε το τελικό υγρό σε παγοκυψέλες και το αφήνουμε να κρυώσει. Αφαιρούμε το επιπλέον ορατό λίπος που θα σχηματιστεί στην επιφάνεια με ένα κουτάλι και βάζουμε τους κύβους στη κατάψυξη.

Σημειώσεις
Το τελικό προϊόν μοιάζει με πολύ πηχτό και διαφανές ζελέ.
Κάθε κύβος θα μας δώσει περίπου 1 κούπα ζωμού. Ρίχνουμε τον κύβο σε μία κούπα καυτό νερό και ανακατεύουμε καλά να διαλυθεί.
Οι κύβοι αυτοί δεν περιέχουν αλάτι, οπότε θα πρέπει να το προσθέσετε εσείς στο φαγητό σας σε δεύτερο χρόνο.

 

Μίγμα λαχανικών

 
Θα χρειαστείτε:

1. 150 gr πράσα
2. 200 gr μαραθόριζα
3. 200 gr καρότα
4. 100 gr σέλινο φύλλα
5. 100 gr σελινόριζα
6. 30 gr λιαστές τομάτες
7. 100 gr φρέσκα κρεμμυδάκια
8. 3 σκελίδες σκόρδο
9. 40 gr μαϊντανός
10. 60 gr κόλιανδρος
11. 200 gr θαλασσινό αλάτι

Για να φτιάξετε αυτό το μίγμα νοστιμιάς θα χρειαστείτε πολυμηχάνημα κουζίνας. Προσθέτουμε διαδοχικά, με τη σειρά που παρουσιάζονται, τα υλικά της συνταγής και τα ψιλοκόβουμε.
Ξεκολλάμε ανά διαστήματα τυχόν μίγμα που έχει επικαθίσει στα τοιχώματα χρησιμοποιώντας μια σπάτουλα. Το τελικό αποτέλεσμα θα μοιάζει με πουρέ. Τοποθετούμε το μίγμα σε βάζο και το διατηρούμε στη κατάψυξη.

Σημειώσεις
Αν σας φαίνεται μεγάλη η ποσότητα που δίνω δοκιμάστε να φτιάξετε τη μισή.
Αν δε θέλετε να χρησιμοποιήσετε αλάτι καταψύξτε το πολτοποιημένο μίγμα σε παγοκύστες και προσθέτετε αλάτι μετά στο μαγείρεμα. Το αλάτι δεν επιτρέπει στο μίγμα να στερεοποιηθεί, οπότε μπορείτε από τη κατάψυξη να παίρνετε όση ποσότητα χρειάζεστε με ένα κουτάλι.
Χρησιμοποιήστε 1 κουταλάκι του γλυκού μίγμα ανά κούπα νερού και αυξήστε ή μειώστε τη ποσότητα ανάλογα με το προσωπικό σας γούστο.

 

Κύβοι ζελατίνης 

Η τελευταία συνταγή είναι η πιο "μπελαλίδικη". Μας δίνει όμως τη δυνατότητα να εκμεταλλευτούμε τη ζελατίνη των οστών στο έπακρο.

 

Θα χρειαστείτε:

1. 3 kg κόκκαλα (κοτόπουλο, μοσχάρι, αρνί, χοιρινό)
2. 6 lt νερό
3. 1 κρεμμύδι
4. 1 κουταλιας της σούπας μαύρο πιπέρι σε κόκκους
5. 2 φύλλα δάφνης
6. 2 κουταλιές της σούπας θαλασσινό αλάτι

Προαιρετικά:

1. 1 καρότο
2. ½ σέλινο
3. 1 σκελίδα σκόρδο
4. 1 πράσο

Πλένουμε τα κόκκαλα και τα τοποθετούμε σε ένα ταψί. Τα ψήνουμε στους 200°C για 45 λεπτά της ώρας.
Βάζουμε τα ψημένα κόκκαλα σε μια μεγάλη κατσαρόλα μαζί με το πιπέρι, τη δάφνη και το νερό και τα βράζουμε σε πολύ χαμηλή φωτιά για 4-6 ώρες, ώστε να βγάλουν τη ζελατίνη που περιέχουν.

Σε αυτό το σημείο θα προσθέσετε τα λαχανικά, εφ'όσον επιλέξετε να χρησιμοποιήσετε. Στην αρχή του βρασμού αφαιρούμε τον αφρό που θα παραχθεί με ένα κουτάλι.

Μόλις περάσει ο απαιτούμενος χρόνος σουρώνουμε το υγρό και το καταψύχουμε για μερικές ώρες, ώστε να στερεοποιηθεί. Αφαιρούμε με ένα κουτάλι το ορατό λίπος που θα σχηματιστεί στην επιφάνεια του ζωμού. Τοποθετούμε το μίγμα σε ένα πλατύ τηγάνι ή κατσαρόλα, αλατίζουμε και το βράζουμε ξανά.

Το εύρος και η ρηχότητα του σκεύους όπου θα κάνουμε το τελικό βράσιμο επηρρεάζει το χρόνο. Όσο πιο πλατύ το σκεύος (μεγάλη επιφάνεια εξάτμισης) τόσο πιο μικρός ο χρόνος βρασμού.

Συνεχίστε το βράσιμο σε σχετικά χαμηλή φωτιά μέχρι το υγρό σας να συμπυκνωθεί και να έχει μειωθεί κατά πολύ σε όγκο. Θα πρέπει στο τέλος να μας έχουν μείνει 1-2 κούπες υγρό το πολύ. Τοποθετούμε το υγρό σε παγοκυψέλες και το καταψύχουμε.

Σημειώσεις
Κάθε κύβος θα μας δώσει περίπου 1 κούπα ζωμού. Ρίχνουμε τον κύβο σε μία κούπα καυτό νερό και ανακατεύουμε να διαλυθεί.
Διατηρούνται στη κατάψυξη για πολύ καιρό (1 και πλέον χρόνο).

 

Credits: nourishedkitchen, 101cookbooks, leslieland, googlegroups

Έχουμε μιλήσει επανειλημμένα στο παρελθόν για "περίοδο ωρίμανσης" του σαπουνιού της ψυχρής μεθόδου πριν τη χρήση του. Για ποιό λόγο πρέπει το σαπούνι να "ωριμάσει"; Γιατί δε μπορώ να το χρησιμοποιήσω αμέσως μόλις το φτιάχνω; Που πρέπει να το αποθηκεύσω όταν θα ωριμάζει και γιατί; Όλα τα παραπάνω ερωτήματα θα απαντηθούν στο παρακάτω άρθρο.

Είναι χειμώνας και αγοράζουμε καυσόξυλα για το τζάκι ή τη σόμπα. Για κάποιο λόγο δε καταφέρνουμε να τα κάψουμε όλα και μας μένουν για την επόμενη χρονιά. Η περίσσεια ξυλεία έχει πλέον ξεραθεί από τον ήλιο και την ατμόσφαιρα, ανάλογα που την έχουμε αποθηκευμένη, και τον επόμενο χειμώνα που θα τη χρησιμοποιήσουμε είναι ιδανική για τη φωτιά. Έχει εξαφανιστεί κάθε είδος υγρασίας από τα ξύλα, "αρπάζουν" εύκολα και παράγουν δυνατή φωτιά. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει με το σαπούνι. Στη περίοδο ωρίμανσης εξατμίζεται από το σαπούνι το μεγαλύτερο μέρος του νερού που χρησιμοποιήσαμε στη συνταγή. Το ώριμο σαπούνι χαρακτηρίζεται από σκληρή μπάρα και είναι ήπιο προς την επιδερμίδα μας.

Λόγοι που αφήνουμε το σαπούνι να ωριμάσει
1. Για να σιγουρευτούμε πως η διαδικασία της σαπωνοποίησης έχει ολοκληρωθεί.
Η διαδικασία συνήθως ολοκληρώνεται τις πρώτες 24 - 48 ώρες, γεγονός που σημαίνει πως το σαπούνι θεωρητικά είναι έτοιμο για χρήση. Καλό είναι όμως να παραμείνει για δύο εβδομάδες τουλάχιστον ώστε να ολοκληρωθεί η σαπωνοποίηση και να μη μας ερεθίσει το δέρμα. Όσον αφορά το pH, οι μεταβολές του λαμβάνουν χώρα κατά 99% στις πρώτες δύο ημέρες. Το υπόλοιπο διάστημα ωρίμανσης παρατηρούνται πολύ μικρές, εώς αμελητέες, μεταβολές.

2. Για να εξατμιστεί το υγρό της συνταγής.
Όταν η μπάρα του σαπουνιού είναι σκληρή, δηλαδή περιέχει μικρό ποσοστό νερού, θα μας κρατήσει για περισσότερο χρόνο. Με άλλα λόγια δε θα λιώνει εύκολα όταν θα έρχεται σε επαφή με το νερό. Επιπλέον ο αφρός θα είναι πιο πλούσιος και γενικά το σαπούνι θα έχει καλύτερη αίσθηση. Για να το κατορθώσουμε αυτό θα πρέπει να αφήσουμε το σαπούνι να ωριμάσει για μερικές εβδομάδες. Ο κανόνας λέει πως όσο περισσότερο ωριμάσει το σαπούνι, τόσο πιο σκληρό θα γίνει και τόσο περισσότερο θα κρατήσει.
Αν μειώσετε το υγρό της συνταγής σας το σαπούνι θα χρειαστεί μικρότερη περίοδο ωρίμανσης. Αυτή όμως η πρακτική καλό είναι να αποφεύγεται από αρχάριους σαπωνοποιούς γιατί μπορεί να παρατηρηθούν προβλήματα κατά τη παρασκευή αλλά και στο τελικό προϊόν.

Η φροντίδα του σαπουνιού μετά τη παρασκευή

Αφού τελειώσουμε με τη παρασκευή του σαπουνιού το καλουπώνουμε σε καλούπι που έχουμε ετοιμάσει από πριν. Μετά από 24 - 48 ώρες (ο χρόνος συνήθως εξαρτάται από τα συστατικά του) ξεκαλουπώνουμε το σαπούνι και το κόβουμε σε μπάρες. Σε αυτή τη φάση το σαπούνι θα είναι σχετικά μαλακό και θα κολλάει ελαφρώς στα χέρια. Αν είναι υπερβολικά μαλακό και δυσκολεύεστε να το κόψετε αφήστε το στο καλούπι για 1-2 ημέρες ακόμα.

Τοποθετήστε τις μπάρες σε ένα ήσυχο σημείο και σε μια σχετική απόσταση μεταξύ τους για να ωριμάσουν. Ένα ράφι στη βιβλιοθήκη, ένας πάγκος που δε χρησιμοποιείται, στο υπόγειο, κάτω από το κρεβάτι σας ή οποιοδήποτε άλλο μέρος διαθέτετε, μακριά όμως από υγρασία. Το καλύτερο είναι να τοποθετήσετε τις μπάρες με τη πλευρά τους, ώστε να έρχεται μεγαλύτερη επιφάνεια σε επαφή με την ατμόσφαιρα. Σκεπάστε τις ελαφρά με ένα λεπτό πανί ώστε να μη σκονίζονται.

Κατά τη διάρκεια της ωρίμανσης είναι καλό να γυρίζετε τις μπάρες ώστε να αερίζονται από όλες τις πλευρές. Μετά από 4 - 6 εβδομάδες και πάντα ανάλογα με τα συστατικά της παρτίδας το σαπούνι είναι έτοιμο για χρήση.

Πως το αποθηκεύω;
Μετά την ωρίμανση το σαπούνι πρέπει να "συσκευάζεται", ώστε να διατηρηθεί φρέσκο το άρωμα του. Προτιμήστε μεμονωμένα χάρτινα σακουλάκια ή κουτιά. Μπορείτε να τα βάλετε και όλα μαζί σε ένα χαρτοκιβώτιο. Σε αυτή τη περίπτωση μην αναμιγνύετε σαπούνια από διαφορετικές παρτίδες με διαφορετικά αρώματα. Αποθηκεύστε το σαπούνι σε σκιερό και δροσερό μέρος, μακριά από υγρασία.

Τι γίνεται με το άρωμα;
Τα αιθέρια έλαια, παρά τις μοναδικές ιδιότητες τους στην υγεία και την επιδερμίδα μας, δεν έχουν μεγάλη αρωματική ισχύ και αντοχή. Το άρωμα τους, στη καλύτερη περίπτωση, θα διατηρηθεί για 6 μήνες, αν και εφ'όσον χρησιμοποιήσουμε καλής ποιότητας αιθέριο έλαιο και αποθηκεύσουμε σωστά το σαπούνι. Αν επιλέξετε να αρωματίσετε το σαπούνι σας με αιθέριο έλαιο να φτιάχνετε μόνο μικρές παρτίδες τις οποίες θα χρησιμοποιείτε σε σύντομο χρονικό διάστημα. Τα συνθετικά αρώματα από την άλλη έχουν μεγαλύτερη ένταση και χρόνο ζωής. Η επιλογή είναι δική σας.

Το γάλα στο σαπούνι χαρίζει πολυτέλεια, επιπλέον ενυδατικές ιδιότητες και κάνει την υφή του αφρού πλούσια και κρεμώδη. Μιλήσαμε στο παρελθόν για παρασκευή σαπουνιού με κατσικίσιο γάλα, σήμερα όμως θα μιλήσουμε για σαπούνι με ένα διαφορετικό είδος γάλακτος· το γάλα καρύδας.

Για τη παρακάτω συνταγή θα χρησιμοποιήσετε γάλα καρύδας σε κονσέρβα. Θα το βρείτε σε μεγάλα supermarket, στο τμήμα με την ethnic κουζίνα.
Θα χρειαστείτε:

1. 375 gr φοινικέλαιο
2. 450 gr λάδι καρύδας
3. 450 gr ελαιόλαδο
4. 75 gr καστορέλαιο
5. 150 gr shea butter
6. 570 gr γάλα καρύδας
7. 219 gr καυστική σόδα
8. Αιθέριο έλαιο ή άρωμα καρύδας

Η παραπάνω συνταγή σας δίνεται με 3% υπερλίπανση.

Παγώνουμε το γάλα καρύδας από τη προηγούμενη της παρασκευής σε σακουλάκι ή σε παγοθήκες.
Την ημέρα της παρασκευής διαλύουμε τη καυστική σόδα στο παγωμένο γάλα, κατά προτίμηση σε παγωμένο bain marie, με πολύ αργό ρυθμό ώστε να μην ανεβάσει απότομα θερμοκρασία και καραμελώσουν τα σάκχαρα που αυτό περιέχει.
Η σόδα θα δώσει ένα σχεδόν πορτοκαλί χρώμα στο διάλυμα και μια άσχημη αλλά παροδική μυρωδιά. Μην ανησυχήσετε, είναι φυσιολογικό.

Το διάλυμα σόδας-γάλακτος θα γίνει ελαφρώς πηκτό. Αυτό συμβαίνει γιατί η σόδα αρχίζει και αντιδρά με τα λίπη του γάλακτος σχηματίζοντας σαπούνι. Η ποσότητα λίπους όμως είναι τόσο μικρή που μόνο μια απειροελάχιστη ποσότητα σόδας θα δεσμευτεί.

Ακολουθούμε πιστά τα βήματα της παρασκευής σαπουνιού με τη ψυχρή μέθοδο.
Η ανάμιξη σόδας και ελαίων πρέπει να γίνει σε αρκετά χαμηλή θερμοκρασία, περίπου στους 30-35°C ώστε να μην επηρρεαστούν οι ιδιότητες του γάλακτος.
Φροντίστε να αναμίξετε πολύ καλά το σαπούνι και ας πήξει αρκετά. Επειδή το διάλυμα της σόδας είναι ήδη πηκτό, όπως εξήγησα παραπάνω, και η θερμοκρασία όπου δουλεύουμε είναι αρκετά χαμηλή υπάρχει περίπτωση να εμφανιστεί ψευδο-trace (false trace), δηλαδή να μην έχει γίνει σωστά η ανάμιξη, να διαχωριστεί το σαπούνι ή ακόμα να δημιουργηθούν "κύστες" καυστικής σόδας μέσα στο σώμα του σαπουνιού.
Μόλις τελειώσετε με την ανάμιξη βάλτε το σαπούνι στο καλούπι και χτυπήστε το πάνω στον πάγκο σας ώστε να "κάτσει" ομοιόμορφα ο σαπουνοπολτός. Τυλίξτε το καλά με μεμβράνη και κουβέρτα και αφήστε το για 24 - 48 ώρες να κρυώσει και να στερεοποιηθεί.
Αφού περάσει ο απαιτούμενος χρόνος ξεκαλουπώστε το σαπούνι και κόψτε το σε ισομεγέθεις μπάρες. Θα χρειαστεί περίοδο ωρίμανσης 4 - 6 εβδομάδες ώστε να είναι έτοιμο προς χρήση. Enjoy!

Σημειώσεις
Η παραπάνω συνταγή είναι ενδεικτική. Μπορείτε να αντικαταστήσετε τα έλαια και τις ποσότητες τους με άλλα που ταιριάζουν στο δέρμα σας καλύτερα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα έλαια, τις ιδιότητες τους και το αποτέλεσμα που δίνουν στο σαπούνι συμβουλευτείτε αυτό το άρθρο.
Μπορείτε να προσθέσετε οποιοδήποτε επιπλέον υλικό θέλετε, άρωμα, χρώμα, άργιλο ή μετάξι, ώστε να εξατομικεύσετε τη συνταγή σας και να "εξοπλίσετε" το σαπούνι με επιπλέον ιδιότητες.

Ο ενεργός άνθρακας, όπως μάθαμε σε προηγούμενο άρθρο, έχει τη μοναδική ικανότητα να δεσμεύει χημικές ουσίες και τοξίνες. Αυτή η ιδιότητα μπορεί να αποδειχτεί σωτήρια στη περίπτωση των ατόμων που πάσχουν από ακμή και άλλες μολυσματικές δερματολογικές παθήσεις.

Το σαπούνι με ενεργό άνθρακα κατά της ακμής απέκτησε δημοφιλία στους κύκλους αυτών που ασχολούνται με τις εναλλακτικές θεραπείες τα τελευταία χρόνια. Μερικοί ακόμα λόγοι για να το τολμήσετε είναι οι εξής: Δε ξηραίνει την επιδερμίδα και επιπλέον καταπολεμά τις δυσάρεστες οσμές του σώματος. Μια δοκιμή θα σας πείσει στα σίγουρα.

Ενεργός άνθρακας και επιδερμίδα
Η επιδερμίδα μας είναι ένα ζωντανός ιστός και το μεγαλύτερο όργανο στο ανθρώπινο σώμα. Έχει πόρους, οι οποίοι επιτρέπουν τη διέλευση τοξινών και χημικών από και προς τον οργανισμό. Η ακμή έχει πολλές πιθανές αιτίες εμφάνισης μερικές εκ των οποίων είναι η απόφραξη των πόρων, μόλυνση από σκόνη και βακτήρια, υπερπαραγωγή σμήγματος και λιπαρότητας, φτωχή διατροφή κτλ. Η εφαρμογή ενεργού άνθρακα με τη μορφή σαπουνιού στο δέρμα απομακρύνει από τη μιά το υπερβολικό σμήγμα και επιπλέον δεσμεύει τις τοξίνες και τις ακαθαρσίες που υπάρχουν επάνω αλλά και κάτω από αυτό. Διπλό το κέρδος δηλαδή.

Τι περιέχει το σαπούνι και γιατί

Η συνταγή που έφτιαξα περιέχει έλαια με γνωστές αντιμικροβιακές και καλλυντικές ιδιότητες. Τα αιθέρια έλαια έχουν γνωστή δράση κατά της ακμής και η τελική προσθήκη του ενεργού άνθρακα συμπληρώνει με επιτυχία το puzzle.
Σταφυλοκουκουτσέλαιο: Ελαφρύ και ουδέτερο λάδι, πλούσιο σε βιταμίνες C και Ε. Είναι κατάλληλο για λιπαρά δέρματα, όπως είναι συνήθως αυτά που παρουσιάζουν ακμή.
Έλαιο Jojoba: Εξισορροπεί το λιπαρό δέρμα και η σύνθεση του είναι παρόμοια με το φυσικό σμήγμα.
Ελαιόλαδο: Ποιά συνταγή σαπουνιού που σέβεται τον εαυτό της θα άφηνε έξω το ελαιόλαδο; Πλούσιο σε βιταμίνη Ε, περιποιείται σε βάθος το δέρμα και είναι κατάλληλο για όλους τους τύπους επιδερμίδας.
Λάδι καρύδας: Με τις φυσικές αντιμικροβιακές ιδιότητες και το πλούσιο αφρό που δίνει είναι ένα από τα πιο κατάλληλα συστατικά για δέρματα με μαύρα στίγματα και ουλές.
Καστορέλαιο: Έχει αντιμικροβιακές ιδιότητες και βοηθά στην απομάκρυνση των τοξινών. Είναι βαθιά ενυδατικό και επανορθωτικό λάδι.
Αιθέριο έλαιο περγαμόντο: Με τις μοναδικές αντισηπτικές του ιδιότητες είναι ιδανικό για δέρματα λιπαρά με τάσεις ακμής.
Αιθέριο έλαιο tea tree: Απλά, ο πρωταθλητής της αντιμικροβιακών αιθέριων ελαίων.

Θα χρειαστείτε:

1. 400 gr ελαιόλαδο (40%)
2. 350 gr λάδι καρύδας (35%)
3. 100 gr σταφυλοκουκουτσέλαιο (10%)
4. 100 gr λάδι jojoba (10%)
5. 50 gr καστορέλαιο (5%)
6. 360 gr νερό
7. 137 gr καυστική σόδα
8. 15 σταγόνες αιθέριο έλαιο περγαμόντο
9. 15 σταγόνες αιθέριο έλαιο tea tree
10. 1 κουταλιά της σούπας ενεργό άνθρακα

Η παραπάνω συνταγή σας δίνεται με 5% υπερλίπανση. Ακολουθήστε πιστά τα βήματα της παρασκευής σαπουνιού με τη ψυχρή μέθοδο. Η ανάμιξη σόδας και ελαίων καλό είναι να γίνει σε θερμοκρασίες 38 - 40°C.

Σε ελαφρύ trace θα προσθέσετε πρώτα τα αιθέρια έλαια και έπειτα τον άνθρακα. Αυτό γίνεται γιατί ο άνθρακας θα επιταχύνει αρκετά το trace και εμείς θέλουμε να έχουμε τον έλεγχο της διαδικασίας.
Μόλις ολοκληρώσετε τη παρασκευή καλουπώστε το σαπούνι και αφήστε το για 24 ώρες να σκληρύνει. Έπειτα ξεκαλουπώστε το και κόψτε το σε ισομεγέθεις μπάρες.
Το νέο σας σαπούνι θα χρειαστεί μια περίοδο ωρίμανσης 6 εβδομάδων πριν να είναι έτοιμο να το χρησιμοποιήσετε.

Σημειώσεις
Η παραπάνω συνταγή είναι ενδεικτική. Μπορείτε να αντικαταστήσετε τα έλαια και τις ποσότητες τους με άλλα που ταιριάζουν στο δέρμα σας καλύτερα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα έλαια, τις ιδιότητες τους και το αποτέλεσμα που δίνουν στο σαπούνι συμβουλευτείτε αυτό το άρθρο.
Ο ενεργός άνθρακας δε θα βλάψει την επιδερμίδα σας σε καμία περίπτωση. Μη περιμένετε όμως να εξαφανίσει την ακμή σας αμέσως. Με προσεγμένη διατροφή, καθαριότητα και εντατική φροντίδα το πρόβλημα θα μειωθεί αισθητά και οι εξάρσεις της νόσου θα αραιώσουν.
Μη χρησιμοποιήσετε μεγαλύτερη ποσότητα ενεργού άνθρακα γιατί σε αυτή τη περίπτωση ο αφρός θα είναι μαύρος και το σαπούνι θα λερώνει το νεροχύτη. Η ανώτατη επιτρεπτή δοσολογία ενεργού άνθρακα είναι 2 κουταλιές της σούπας ανά κιλό σαπουνιού.
Το χρώμα του σαπουνιού ποικίλει από σκούρο γκρι εώς ξεβαμμένο μαύρο. Αν επιθυμείτε το σαπούνι να γίνει εντελώς μαύρο θα χρειαστεί να προσθέσετε χρώμα. Όχι όμως επιπλέον άνθρακα.

 

Credits: livestrong