Βόραξ, αλήθειες και ψέματα
Δεν υπάρχει "πράσινο" site στο πλανήτη που να μη τον αναφέρει σα καθαριστικό - θαύμα. Η βιβλιογραφία του προσδίδει ιδιότητες μαλακτικού. Παρ'όλαυτά υπάρχουν και πολλοί που το θεωρούν τοξικό, δηλητήριο, επικίνδυνο χημικό κτλ. Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μια απάντηση σε αυτά τα ερωτήματικά και από εκεί και πέρα, η χρήση του βόρακα ή όχι έγκειται στη δική σας κρίση.
Τι εστί βόρακας;
Ο βόρακας (αγγλιστί borax) ή τετραβορικό άλας του νατρίου, με χημικό τύπο Na2B4O7·10H2O, είναι ένα λευκό ορυκτό στοιχείο που βρίσκεται διαλυμένο σε υδάτινους όγκους, κυρίως σε αλμυρές λίμνες, οι οποίες δεν έχουν νερό σε όλη τη διάρκεια του έτους, αλλά ξηραίνονται μετά τη περίοδο των βροχών. Μόλις αυτές οι λίμνες ξεραθούν, τη περίοδο της ξηρασίας από την εξάτμιση του νερού, σχηματίζεται ο βόρακας με τη μορφή κρυστάλλων και κατόπιν συλλέγεται. Έχει λευκό χρώμα, από το οποίο προέρχεται το όνομα του (buraq στα αραβικά σημαίνει "λευκό"). Ανευρίσκεται στο Tibet, στην Τουρκία, στην Bolivia, το Mexico και σε πολλές περιοχές της California των ΗΠΑ.
Βόρακας και Βορικό οξύ είναι διαφορετικά πράγματα.
Υπάρχει σύγχυση για το θέμα στο διαδίκτυο, οπότε καλό είναι να το διευκρινίσουμε. Το βορικό οξύ είναι οξύ, με pH 5.0 και παράγεται όταν ο βόρακας αντιδρά με κάποιο οξύ, συνήθως θειϊκό ή υδροχλωρικό. Ο βόρακας είναι αλκαλικός με pH 9.3. Το μεν το αγοράζετε από φαρμακείο και το δε από κατάστημα με γεωπονικά φάρμακα, μπορεί όμως και να το βρείτε και σε φαρμακεία. Διευκρινήστε τι ακριβώς θέλετε.
Που χρησιμοποιείται;
Είναι γνωστός ως ενισχυτικό απορρυπαντικών. Μαλακώνει το "σκληρό" νερό, ώστε τα ρούχα να καθαρίζουν καλύτερα. Χρησιμοποιούταν ευρέως στο παρελθόν από τις νοικοκυρές, ώσπου αντικαταστάθηκε από τα σύγχρονα απορρυπαντικά. Από καθαριότητα μέχρι απόσμηση χώρου και από απεντόμωση μέχρι διατήρηση των λουλουδιών στο βάζο, είχε πραγματικά δεκάδες χρήσεις. Βρίσκομαι λοιπόν εδώ για να ξανα-ανακαλύψουμε μαζί τις μη τοξικές χρήσεις του στο νοικοκυριό μας.
Πως καθαρίζει ο βόρακας;
Μια ιδιότητα του βόρακα είναι να μετατρέπει μερικά μόρια του νερού σε υπεροξείδιο του υδρογόνου, δηλαδή σε οξυζενέ, ιδίως μέσα σε ζεστό νερό (βοηθάει την αντίδραση η θερμότητα). Το pH του βόρακα είναι υψηλό, άρα δημιουργεί βασικό διάλυμα με το νερό, που αυξάνει τη καθαριστική δύναμη του απορρυπαντικού που χρησιμοποιούμε. Επίσης το βόριο, το νάτριο και το οξυγόνο που περιέχει αναστέλλουν τις μεταβολικές διεργασίες διαφόρων μικροοργανισμών, χαρακτηριστικό που του δίνει απολυμαντικές ή και εντομοκτόνες ιδιότητες.
Είναι ασφαλής ή όχι;
Σε γενικές γραμμές υπάρχει σύγχυση. Παρόλο που χρησιμοποιείται σα πρόσθετο τροφίμων με το κωδικό Ε285 σε πολλά μέρη του κόσμου, έχει κατηγοριοποιηθεί σαν "ύποπτο" χημικό και έχει απαγορευθεί, τόσο από τον FDA (US Food and Drug Administration), όσο και από τoν Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (ECHA). Άλλοι φορείς όμως το τοποθετούν στη κλίμακα επικινδυνότητας στο 1, όπου βρίσκεται επίσης η μαγειρική σόδα και το αλάτι. Θεωρείται γενικά μη-καρκινογόνο, αλλά είναι ερεθιστικό του δέρματος, λόγω της υψηλής του αλκαλικότητας. Εάν καταποθεί σε μικρές ποσότητες, προκαλούνται γαστρεντερολογικές διαταραχές και ναυτία. Αν και αναφέρεται σα "δηλητήριο", γίνεται τοξικό για τον ανθρώπινο οργανισμό μόνο εάν καταναλωθεί σε πολύ μεγάλες ποσότητες.
Από την άλλη, μελέτες έχουν δείξει πως το βόριο, που είναι το βασικό συστατικό του βόρακα, είναι απαραίτητο μεταλλικό στοιχείο για τη καλή λειτουργία των οστών, του εγκεφάλου και του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα φυτά το χρειάζονται για να αναπτυχθούν. Υπάρχουν άνθρωποι που παίρνουν βόρακα σα συμπλήρωμα διατροφής και μετά πίνουν νερό στο όνομα του, χωρίς φυσικά να σας συστήνω να κάνετε κάτι τέτοιο. Γενικά χρησιμοποιείται σαν συντηρητικό και σε άλλες χρήσεις στη χημική βιομηχανία. Στο σαπούνι προστίθεται ως μέσο πήξης και ρυθμιστικό του pH, αλλά δε πρέπει να μπαίνει ποτέ σε καλλυντικά. Περισσότερες πληροφορίες για τη χρήση του στο σαπούνι θα βρείτε εδώ.
Συμπέρασμα
Ο βόρακας είναι φυσικό προϊόν, δε προκαλεί καρκίνο, δε συσσωρεύεται στον οργανισμό και δεν απορροφάται από το δέρμα. Δε βλάπτει το περιβάλλον. Κατά συνέπεια, εκφράζοντας προσωπική άποψη πάντα, δεν είναι καθόλου βλαβερός για χρήση στη καθημερινή ρουτίνα καθαριότητας του σπιτιού, σε σύκριση με τα χημικά καθαριστικά του εμπορίου.
Credits: wikipedia, chemistry, homesessive, crunchybetty, herbanlifestyle
Τι εστί βόρακας;
Ο βόρακας (αγγλιστί borax) ή τετραβορικό άλας του νατρίου, με χημικό τύπο Na2B4O7·10H2O, είναι ένα λευκό ορυκτό στοιχείο που βρίσκεται διαλυμένο σε υδάτινους όγκους, κυρίως σε αλμυρές λίμνες, οι οποίες δεν έχουν νερό σε όλη τη διάρκεια του έτους, αλλά ξηραίνονται μετά τη περίοδο των βροχών. Μόλις αυτές οι λίμνες ξεραθούν, τη περίοδο της ξηρασίας από την εξάτμιση του νερού, σχηματίζεται ο βόρακας με τη μορφή κρυστάλλων και κατόπιν συλλέγεται. Έχει λευκό χρώμα, από το οποίο προέρχεται το όνομα του (buraq στα αραβικά σημαίνει "λευκό"). Ανευρίσκεται στο Tibet, στην Τουρκία, στην Bolivia, το Mexico και σε πολλές περιοχές της California των ΗΠΑ.
Βόρακας και Βορικό οξύ είναι διαφορετικά πράγματα.
Υπάρχει σύγχυση για το θέμα στο διαδίκτυο, οπότε καλό είναι να το διευκρινίσουμε. Το βορικό οξύ είναι οξύ, με pH 5.0 και παράγεται όταν ο βόρακας αντιδρά με κάποιο οξύ, συνήθως θειϊκό ή υδροχλωρικό. Ο βόρακας είναι αλκαλικός με pH 9.3. Το μεν το αγοράζετε από φαρμακείο και το δε από κατάστημα με γεωπονικά φάρμακα, μπορεί όμως και να το βρείτε και σε φαρμακεία. Διευκρινήστε τι ακριβώς θέλετε.
Που χρησιμοποιείται;
Είναι γνωστός ως ενισχυτικό απορρυπαντικών. Μαλακώνει το "σκληρό" νερό, ώστε τα ρούχα να καθαρίζουν καλύτερα. Χρησιμοποιούταν ευρέως στο παρελθόν από τις νοικοκυρές, ώσπου αντικαταστάθηκε από τα σύγχρονα απορρυπαντικά. Από καθαριότητα μέχρι απόσμηση χώρου και από απεντόμωση μέχρι διατήρηση των λουλουδιών στο βάζο, είχε πραγματικά δεκάδες χρήσεις. Βρίσκομαι λοιπόν εδώ για να ξανα-ανακαλύψουμε μαζί τις μη τοξικές χρήσεις του στο νοικοκυριό μας.
- Φτιάχνουμε σπιτικό απορρυπαντικό ρούχων και πιάτων
- Καθαρίζουμε δύσκολους λεκέδες
- Αφαιρούμε δυσάρεστες οσμές (ούρα, σκουπίδια, μούχλα κτλ.)
- Αφαιρούμε τη σκουριά από τα μέταλλα
- Καταπολεμούμε έντομα, τρωκτικά και αγριόχορτα
Πως καθαρίζει ο βόρακας;
Μια ιδιότητα του βόρακα είναι να μετατρέπει μερικά μόρια του νερού σε υπεροξείδιο του υδρογόνου, δηλαδή σε οξυζενέ, ιδίως μέσα σε ζεστό νερό (βοηθάει την αντίδραση η θερμότητα). Το pH του βόρακα είναι υψηλό, άρα δημιουργεί βασικό διάλυμα με το νερό, που αυξάνει τη καθαριστική δύναμη του απορρυπαντικού που χρησιμοποιούμε. Επίσης το βόριο, το νάτριο και το οξυγόνο που περιέχει αναστέλλουν τις μεταβολικές διεργασίες διαφόρων μικροοργανισμών, χαρακτηριστικό που του δίνει απολυμαντικές ή και εντομοκτόνες ιδιότητες.
Είναι ασφαλής ή όχι;
Από την άλλη, μελέτες έχουν δείξει πως το βόριο, που είναι το βασικό συστατικό του βόρακα, είναι απαραίτητο μεταλλικό στοιχείο για τη καλή λειτουργία των οστών, του εγκεφάλου και του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα φυτά το χρειάζονται για να αναπτυχθούν. Υπάρχουν άνθρωποι που παίρνουν βόρακα σα συμπλήρωμα διατροφής και μετά πίνουν νερό στο όνομα του, χωρίς φυσικά να σας συστήνω να κάνετε κάτι τέτοιο. Γενικά χρησιμοποιείται σαν συντηρητικό και σε άλλες χρήσεις στη χημική βιομηχανία. Στο σαπούνι προστίθεται ως μέσο πήξης και ρυθμιστικό του pH, αλλά δε πρέπει να μπαίνει ποτέ σε καλλυντικά. Περισσότερες πληροφορίες για τη χρήση του στο σαπούνι θα βρείτε εδώ.
Συμπέρασμα
Ο βόρακας είναι φυσικό προϊόν, δε προκαλεί καρκίνο, δε συσσωρεύεται στον οργανισμό και δεν απορροφάται από το δέρμα. Δε βλάπτει το περιβάλλον. Κατά συνέπεια, εκφράζοντας προσωπική άποψη πάντα, δεν είναι καθόλου βλαβερός για χρήση στη καθημερινή ρουτίνα καθαριότητας του σπιτιού, σε σύκριση με τα χημικά καθαριστικά του εμπορίου.
Credits: wikipedia, chemistry, homesessive, crunchybetty, herbanlifestyle
About the author
Admin
Γυναίκα, μητέρα δίποδων και τετράποδων, εσωστρεφής, ανήσυχη, τελειομανής, με ήπιο αδιάγνωστο OCD.
Καλώς ήρθατε στο ιστολόγιο μου.
- Oliviart
Καλό, κατατοπιστικό άρθρο
ΑπάντησηΔιαγραφήγια τις αναλογίες νερού-βόρακα δεν είδα κάτι,ευχαριστώ
ΑπάντησηΔιαγραφή