Θερμή μέθοδος (Hot Process)

Η παρασκευή σαπουνιού με τη θερμή μέθοδο είναι παρόμοια με τη ψυχρή. Αυτό που αλλάζει είναι οτί το σαπούνι, μετά τη μίξη ελαίων και σόδας, και αφού φτάσει σε ελαφρύ trace, δηλαδή ίχνος, συνεχίζουμε να το μαγειρεύουμε πάνω στο μάτι της κουζίνας, αντί να το βάλουμε σε καλούπια.

Η διαφορά είναι οτί το σαπούνι που είναι φτιαγμένο με αυτή τη μέθοδο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σχεδόν αμέσως, σε αντίθεση με τα σαπούνια της ψυχρής μεθόδου που πρέπει να ωριμάσουν για πολλές εβδομάδες ή και μήνες ακόμα.

Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κάθε μεθόδου
Η επιλογή της μεθόδου σαπωνοποίησης είναι προσωπική. Κάθε μέθοδος έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της. Τα σαπούνια της ψυχρής μεθόδου (Cold Process, CP) έχουν πιο όμορφο, λείο αποτέλεσμα. Τα σαπούνια της θερμής μεθόδου (Hot Process, HP) δε χρειάζονται χρόνο ωρίμανσης, γιατί η σαπωνοποίηση ολοκληρώνεται κατά το μαγείρεμα και όχι με την αναμονή στα καλούπια. Μερικοί προτιμούν την εμφάνιση των σαπουνιών HP, γιατί μοιάζουν πραγματικά χειροποίητα, με ατέλειες και ανόμοια επιφάνεια. Τα σαπούνια της θερμής μεθόδου είναι πιο σκληρά και διαρκούν περισσότερο. Θα χρειαστείτε μεγαλύτερη ποσότητα αιθέριων ελαίων στη HP παρά στη CP, και αυτό είναι μειονέκτημα. Η θερμή μέθοδος είναι λίγο πιο χρονοβόρα από τη ψυχρή. Το αποτέλεσμα πάντως είναι το ίδιο, είτε με τη μία είτε με την άλλη μέθοδο, δηλαδή αγνό, χειροποίητο σαπούνι.
Ο προστατευτικός εξοπλισμός που θα χρειαστούμε είναι ο ίδιος με τη CP. Προστατευτικά γάντια, μάσκα, γυαλιά, μακρυμάνικη μπλούζα. Περισσότερες πληροφορίες για προφυλάξεις κατά το χειρισμό της NaOH θα βρείτε εδώ.
Για τη διαδικασία θα χρειαστούμε:

1. Ψηφιακή ζυγαριά
2. Ανοξείδωτη κατσαρόλα
3. Θερμόμετρο εργαστηρίου
4. Stick blender
5. Πυρίμαχο ή ανοξείδωτο δοχείο για τη σόδα
6. Ξύλινη ή πλαστική κουτάλα
7. Σπάτουλα
8. Καλούπι

Η διαδικασία βήμα προς βήμα

Η αρχική διαδικασία είναι η ίδια με τη CP. Ζυγίζουμε και ετοιμάζουμε τα υλικά που θα χρησιμοποιήσουμε με ακρίβεια, έλαια, βούτυρα, καυστική σόδα, νερό, αιθέρια έλαια και λοιπά πρόσθετα.








Ετοιμάζουμε το μίγμα της καυστικής σόδας με προσοχή, ακολουθώντας τις προφυλάξεις και φορώντας το προστατευτικό εξοπλισμό. Ρίχνουμε αργά τη σόδα στο νερό και ΠΟΤΕ ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ. Ανακατεύουμε πολύ καλά και με προσοχή μέχρι να λιώσουν οι κρύσταλλοι της σόδας στο νερό. Θυμίζω οτί το μίγμα θα ανεβάσει πολύ μεγάλη θερμοκρασία, γιαυτό προσοχή. Το αφήνουμε στην άκρη να αρχίσει να κρυώνει και αρχίζουμε να ασχολούμαστε με το λιπαρό κομμάτι.

Στη κατσαρόλα και σε χαμηλή θερμοκρασία λιώνουμε τις λιπαρές ύλες (έλαια και βούτυρα) ανακατεύοντας καλά. Προσέχουμε να μην ανεβάσουν μεγάλη θερμοκρασία, θερμομετρώντας συχνά. Μόλις λιώσουν όλα τα υλικά αποσύρουμε από τη φωτιά.

Ρίχνουμε αργά και ανακατεύοντας τη σόδα στα έλαια. ΠΟΤΕ ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ. Στη θερμή μέθοδο δεν είναι απαραίτητο να είναι τα μίγματα στην ίδια θερμοκρασία για να τα ενώσουμε.






Συνεχίζουμε το ανακάτεμα με τη κουτάλα για λίγο και μετά παίρνουμε το stick blender για να επισπεύσουμε τη διαδικασία. Ανακατεύουμε μέχρι να φτάσει το μίγμα σε ελαφρύ trace. Με το stick blender η διαδικασία δε θα πάρει περισσότερο από μερικά λεπτά της ώρας, ανάλογα τα λάδια που χρησιμοποιούμε (κάθε έλαιο έχει διαφορετικό χρόνο trace).

Μόλις φτάσουμε στο trace είναι η ώρα να βάλουμε τη κατσαρόλα πάνω στη φωτιά. Σε χαμηλή θερμοκρασία, για να μη πιτσιλάει, και ιδανικά σε bain marie, και συνεχίζουμε με κουτάλα το ανακάτεμα. Το μίγμα θα φουσκώσει και θα γίνει σα πηχτή κρέμα. Μπορεί ακόμα να διαχωριστούν τα συστατικά του. Είναι φυσιολογικό. Απλά συνεχίστε να ανακατεύετε ανά διαστήματα.



 
Η διαδικασία θα πάρει αρκετή ώρα ή και ώρες. Αφού το μίγμα πάρει μερικές βράσεις, και έρθει στη μορφή που θέλουμε, δηλαδή πηχτή, "κομμένη" κρέμα, προσθέτουμε τα αιθέρια έλαια, χρώμα και άρωμα που έχουμε επιλέξει, ανακατεύοντας για να πάει παντού.

Τώρα πια είναι έτοιμο να μπει στο καλούπι. Δεν θα είναι τόσο ρευστό όσο στη CP και θα χρειαστεί κουτάλα και σπάτουλα για να το βάλουμε στο καλούπι. Μη ξεχάσετε να επενδύσετε το καλούπι με λαδόκολλα για να μη κολλήσει το σαπούνι στα τοιχώματα. Μόλις γεμίσετε το καλούπι, χτυπήστε το με προσοχή στο πάγκο μερικές φορές, για να πάει παντού και να καλυφτούν τα κενά από κάτω.


Αφήνουμε το σαπούνι να κρυώσει και να στερεοποιηθεί για 12 - 24 ώρες. Μετά το βγάζουμε με προσοχή από το καλούπι και το κόβουμε στα μεγέθη που επιθυμούμε.

Θεωρητικά το σαπούνι αυτό δε χρειάζεται χρόνο ωρίμανσης και δεν ειναι καυστικό, όπως στη CP. Ώστόσο, όσο περισσότερο καιρό μένει το σαπούνι, τόσο καλύτερο και σκληρότερο γίνεται. Παρακάτω παραθέτω δύο video που εξηγούν πολύ καλύτερα τη διαδικασία και πραγματικά το κάνουν να μοιάζει παιχνιδάκι. Στο πρώτο video, η κοπελιά που φτιάχνει το σαπούνι χρησιμοποιεί μια συσκευή που λέγεται slow cooker. Ουσιαστικά είναι συσκευή bain marie. Στην Ελλάδα δε το χρησιμοποιούμε αυτό το μηχάνημα, τουλάχιστον εγώ δε το γνωρίζω. Εσείς θα το φτιάξετε σε κατσαρόλα ή σε bain marie. Ο λόγος που το βάζω είναι γιατί φαίνεται καλύτερα η υφή που πρέπει να έχει το σαπούνι.