Κανέλα ή κασσία;

Κανέλα. Αγαπημένο μπαχαρικό σε πολλές κουζίνες του κόσμου, αγαπημένη μυρωδιά της παιδικής ηλικίας, γλυκιά και πικάντικη μαζί. Δεν είναι πραγματικά άδικο να μαθαίνεις εκ των υστέρων πως η κανέλα που τόσο αγαπάς και χρησιμοποιείς σχεδόν καθημερινά είναι μια πλάνη;

Η κανέλα που αγοράζεις από το εμπόριο είναι στην πραγματικότητα νόθο ξαδερφάκι της αυθεντικής κανέλας, που λέγεται κασσία. Ποιά είναι αυτή η κασσία; Τι δουλειά έχει στη κουζίνα μου; Οι πιθανότητες είναι να μην έχετε δει ποτέ πως είναι η πραγματική κανέλα.

Λίγη ιστορία
Η κανέλα, ο κουρκουμάς, το ginger και το κάρδαμο ήταν τα πιο περιζήτητα μπαχαρικά που εισάγονταν από την Άπω Ανατολή. Η κασσία κατάγεται από τη Βιρμανία και η πρώτη αναφορά για αυτήν έγινε το 2.700 π.Χ. από έναν κινέζο, ονόματι Shen Nung, σε ένα βιβλίο βοτάνων που την κατέτασσε φαρμακευτικά στην ίδια κατηγορία με τη κανέλα. Από το 2.000 π.Χ. η κανέλα εξάγεται στη Μέση Ανατολή και οι Άραβες από το 600 π.Χ. ανέλαβαν τη διακίνηση της στη Δύση, προσπαθώντας παράλληλα, με διάφορα τεχνάσματα και μύθους, να πάρουν το μονοπώλιο στο "δρόμο των μπαχαρικών" και να αποθαρρύνουν τους ταξιδιώτες να την αναζητήσουν μόνοι τους.
Στην αρχαιότητα, οι μεσογειακοί λαοί τη χρησιμοποιούσαν ως άρτυμα, αλλά και ως φάρμακο. Η κανέλα εισαγόταν στην Αίγυπτο από τη Κίνα για να χρησιμοποιηθεί στη ταρρίχευση των νεκρών Φαραώ καθώς και στη μαγεία. Οι αρχαίοι Έλληνες στο ναό του Απόλλωνα τη χρησιμοποιούσαν ως θυμίαμα. Υπάρχουν αναφορές για τη κανέλα και τη κασσία μέσα στη Βίβλο, σαν συστατικό στο λάδι του χρίσματος των βασιλέων καθώς και σαν αρωματικό των ενδυμάτων. Από το 40 μ.Χ. οι Ρωμαίοι έγιναν οι κύριοι έμποροι των μπαχαρικών από την Ανατολή, μέχρι τη τελική πτώση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Στη δυτική ιστορία η πρώτη αναφορά γίνεται το 1250 μ.Χ. στην Ισπανία. Θεωρήθηκε ευεργετική για διάφορες ασθένειες και χρησιμοποιήθηκε στον αρωματισμό τροφίμων και ποτών. Tο ρόφημα της κανέλας χρησιμοποιείτο για τη θεραπεία του πονόλαιμου, ενώ οι γυναίκες στα πιο παλιά χρόνια το έπιναν για ανακούφιση από τους πόνους της περιόδου. Μέχρι το 13ο αιώνα δε χρησιμοποιούταν ευρέως στις κουζίνες της Ευρώπης, παρά μόνο σε τονωτικά ροφήματα και φάρμακα. 

Διαφορές κανέλας και κασσίας
Στο παρελθόν όταν οι άνθρωποι αναφέρονταν στην κανέλα, εννοούσαν τη Cinnamomum verum, δηλαδή "κανέλα η αληθινή", που λεγόταν επίσης σιναμική ή σιναμό, και όχι στη κασσία. Η κανέλα Κεϋλάνης προέρχεται από το φυτό Cinnamomum zeylanicum που φύεται στη Sri Lanka. Η κασσία προέρχεται από το φυτό Cinnamomum cassia, είναι γνωστή ως κινέζικη κανέλα, είναι ποιοτικά κατώτερη από τη κανέλα και καλλιεργείται στη Κίνα και την Ινδονησία.
Παρόλο που ανήκουν στην ίδια οικογένεια, έχουν πολλές διαφορές. Η κανέλα Κεϋλάνης είναι πολύ αρωματική, ευχάριστα πικάντικη και γλυκιά, το ξύλο της είναι ανοικτό καφέ, με λεπτά επιμέρους στρώματα. Η κασσία έχει παραπλήσια γεύση, μόνο που είναι πιο πικρή και πικάντικη, το ξύλο της είναι τραχύ, σκληρό, συμπαγές και πιο σκούρου χρώματος. Το άρωμα της αυθεντικής κανέλας είναι ήπιο, λιγότερο πικάντικο από τη feaux ξαδέρφη της και πλησιάζει τους τόνους της βανίλιας. Αν τη δοκιμάσετε, έχοντας σα βάση το έντονο άρωμα της κασσίας, μπορεί και να απογοητευθείτε.

Αριστερά: κανέλα - Δεξιά: κασσία

Τη κανέλα την αναγνωρίζουμε από το σχήμα του ξύλου. Η κανέλα έχει μακριά και ντελικάτα ξυλαράκια με λεπτές στρώσεις που όταν τυλίγεται έχει συμπαγές σχήμα, σχεδόν σαν πούρο. Η κασσία έχει σκληρό φλοιό (ξυλαράκι), έχει τρύπα στη μέση όταν τυλίγεται και δε τρίβεται εύκολα. Σε αυτή την ανάρτηση δε θα μιλήσουμε τόσο για τις γευστικές διαφορές, όσο για τις ιδιότητες της κανέλας και της κασσίας, όσον αφορά τον οργανισμό μας.

Κανέλα Κεϋλάνης	Κινέζικη Κασσία
Ένα πολύτιμο μπαχαρικό, για τη κουζίνα και το φαρμακείο μας. Η τιμή της μπορεί να είναι 10 φορές υψηλότερη από τη κασσία.	Πολύ κοινό και φθηνό μπαχαρικό.
Χρώμα ανοικτό καφέ ή μπεζ	Χρώμα σκούρο καστανοκόκκινο
Λεπτή, σαν χαρτί, υφή με πολλές στρώσεις και συμπαγής όταν τυλίγεται	Χοντρό κομμάτι ξύλου με λίγες στρώσεις όταν τυλίγεται και τρύπα στο κέντρο
Εύθρυπτο, σπάζει εύκολα	Σκληρό, δύσκολο να τριφτεί και να σπάσει
Άρωμα λεπτό, γλυκό που θυμίζει ελαφρά γαρύφαλλο και βανίλια	Έντονο, οξύ, πικάντικο άρωμα

Ιδιότητες
Η αυθεντική κανέλα έχει εκπληκτικές ιδιότητες για την υγεία μας, ειδικά για τους διαβητικούς, τους παχύσαρκους ή αυτούς που υποφέρουν από υψηλή χοληστερίνη. Είναι αντιμικροβιακή και παρεμποδίζει την ανάπτυξη σε μύκητες που είναι ανθεκτικοί σε φαρμακευτική αγωγή. Όταν προστίθεται στα τρόφιμα, σταματά την ανάπτυξη μικροβίων (αποδεδειγμένα καταπολεμά το E.coli), είναι δηλαδή φυσικό συντηρητικό. Διατηρεί τα επίπεδα της χοληστερίνης χαμηλά, είναι φυσικό αντιπηκτικό και ανακουφίζει από τους πόνους της αρθρίτιδας, ιδίως όταν συνδυάζεται με μέλι. Διεγείρει την έκκριση ινσουλίνης και την επακόλουθη διαχείριση του σακχάρου στο αίμα, δημιουργώντας ελπίδες για τη θεραπεία του διαβήτη. Επίσης φαίνεται οτί αυξάνει τη ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο, κρατώντας μας σε εγρήγορση και ενισχύοντας τη μνήμη. Είναι εξαιρετική πηγή θρεπτικών στοιχείων, όπως μαγγάνιο, σίδηρο, ασβέστιο και φυτικές ίνες. Έρευνες είναι σε εξέλιξη σχετικά με τις πιθανές θεραπευτικές ιδιότητες που έχει έναντι της λευχαιμίας και του λεμφώματος.

Τι συμβαίνει με τη κουμαρίνη;
Δυστυχώς όμως, η αυθεντική κανέλα που προέρχεται από τη Κεϋλάνη, είναι άγνωστη στη πλειονότητα από εμάς. Αν και τα δύο είδη, κανέλα και κασσία, μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά οι διαφορές τους είναι μεγάλες, τόσο στη σύσταση, όσο και στις ιδιότητες. Και τα δύο είδη έχουν αντιμικροβιακές και αντιμηκυτιασικές ιδιότητες και βοηθούν στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Η περιεκτικότητα τους σε κουμαρίνη όμως, το κύριο δηλαδή συστατικό τους, έχει μεγάλη απόκλιση, με τη κασσία να έχει 1200 φορές περισσότερη από τη κανέλα. Η κουμαρίνη είναι μια ουσία μετρίως τοξική με ισχυρές αντιπηκτικές ιδιότητες. Σε δοκιμές που έγιναν σε ποντίκια και αφού χορηγήθηκαν υψηλές δόσεις κουμαρίνης, προκάλεσε θάνατο από εσωτερική αιμορραγία. Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας και για μεγάλα χρονικά διαστήματα προκαλεί βλάβες στον οργανισμό, με αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του ήπατος και των νεφρών. Ο Γερμανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων έχει εκδόσει ανακοίνωση σχετικά με τους κινδύνους από τη χρήση της κουμαρίνης, με την ανώτατη επιτρεπτή δοσολογία να ανέρχεται στα 0,1mg ανά κιλό σωματικού βάρους. Ένα κιλό κασσίας (περίπου 360 κουταλάκια του γλυκού) περιέχει περίπου 4gr κουμαρίνης. Άρα το ένα κουταλάκι του γλυκού περιέχει 5,8 εώς 12,1mg κουμαρίνης.

Ουπς... Μόλις ξεπεράσατε το ανώτατο επιτρεπτό όριο με ένα μόλις κουταλάκι την ημέρα, εκτός αν είστε πάνω από 120 κιλά! Γιαυτό να προσέχετε τι βάζετε στο ρόφημα σας με μέλι και κανέλα, που θεωρείται πανάκεια.

Γενικά θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση τριμμένης κανέλας, γιατί είναι αδύνατο να γνωρίζουμε αν η σκόνη που χρησιμοποιούμε είναι καθαρή κανέλα ή έχει και κασσία μέσα. Για να είμαστε τελείως ειλικρινείς, αμφιβάλλω αν έχει καθόλου κανέλα μέσα και δεν είναι σκέτη κασσία. Θα τη βρείτε μόνο σε επιλεγμένα μπαχαράδικα ή σε εκλεπτυσμένα deli.

Credits: sciencedaily, wikipedia, whfoods, indusorganics, spice-racks