Αλισίβα ή σταχτόνερο

Ο άνθρωπος, από τότε που ανακάλυψε τη φωτιά και την έθεσε στην υπηρεσία του, διαχρονικά διαπίστωσε ότι και τα υπολείμματα της καύσης (στάχτη), είναι πολύ χρήσιμη, ανάλογα με τις ανάγκες και τις καθημερινές ενασχολήσεις που προέκυπταν.

Η πρώιμη ανακάλυψη ήταν ότι μπορούσε να διατηρήσει τη φωτιά αναμμένη, σκεπάζοντας τη κάτω από την στάχτη. Αργότερα τη χρησιμοποίησε για τις θεραπευτικές της ιδιότητες, για την υγιεινή καθαριότητα, στη μαγειρική, σε διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις κτλ.
Η αλισίβα είναι ένα αλκαλικό διάλυμα που παρασκευάζεται με το βράσιμο του νερού μαζί με στάχτη από φυσικά ξύλα. Η αλισίβα είναι το σταχτόνερο. Είναι το καλύτερο απορρυπαντικό που επινόησε ποτέ ο άνθρωπος. Συνίσταται για την παρασκευή του να χρησιμοποιείται βρόχινο νερό, επειδή δεν έχει άλατα ή άλλα πρόσθετα χημικά. Στα παλαιότερα χρόνια τη χρησιμοποιούσαν για τη λεύκανση των ρούχων, αλλά και αντί για σαπούνι για το λούσιμο. Η αλισίβα έχει καθαριστικές ιδιότητες, λόγω του ανθρακικού καλίου, το οποίο έχει την ικανότητα να διαλύει γενικά τις ακαθαρσίες και ιδίως τους λιπαρούς ρύπους.

Πολλά έχουν γραφτεί για την αλισίβα, θεωρώ υπερβολή να εφεύρω το τροχό από την αρχή γιαυτό θα σας δώσω μερικές συγκεντρωμένες πληροφορίες από άλλα blogs, εσωτερικού και εξωτερικού, παρόμοιας θεματολογίας.

Αλισίβα
Για να παρασκευάσουμε αλισίβα, υπάρχει μια πολύ παλιά και απλή μέθοδος. Παίρνουμε μια κατσαρόλα με νερό (κατά προτίμηση απιονισμένο ή βρόχινο ιδανικά) και μέσα τοποθετούμε δυο κούπες στάχτη. Μόλις βράσει το νερό με την στάχτη φιλτράρουμε το νερό με ένα πανί και το νερό που παράγεται είναι η αλισίβα. Η παραδοσιακή αλισίβα καθαρίζει, γυαλίζει, λευκαίνει και απολυμαίνει ρούχα, τζάμια, λουστραρισμένα ξύλα, ασημικά, πιάτα, σκουριές και κιτρινάδες που έχουν ποτίσει μάρμαρα, πλακάκια κτλ. Μπορούμε να φυλάξουμε το διάλυμα σε μπουκάλια για μελλοντική χρήση.

Με την αλισίβα γινόταν η παραδοσιακή μπουγάδα. Πρώτα έπλεναν τα ασπρόρουχα, στη συνέχεια έπαιρναν ένα ψηλό καλάθι, το λεγόμενο μπουγαδοκόφινο, το οποίο καλυπτόταν εσωτερικά με μια μεγάλη άσπρη χοντρή μαντήλα ή ύφασμα, το λεγόμενο σταχτόπανο, που τα άκρα του έβγαιναν έξω από το κοφίνι. Στη συνέχεια διπλώνονταν καλά τα πλυμμένα ασπρόρουχα και τα στοίβαζαν μέσα στο μπουγαδοκόφινο, ξεκινούσαν από τον πάτο με τα πιο χονδρά και το και στο τέλος τελείωναν με τα ελαφρύτερα. Αυτά στο τέλος τα σκέπαζαν με τις περίσσιες άκρες του σταχτόπανου, δημιουργώντας πάντοτε ένα μικρό βαθούλωμα στη μέση. Πάνω στο σταχτόπανο άρχιζαν και έριχναν κατά διαστήματα την αλισίβα. Αυτή σιγά-σιγά διαπερνούσε τα ρούχα και εξέρχονταν από το κάτω μέρος του κοφινιού παρασύροντας τα υπολείμματα από τους λεκέδες που τυχόν υπήρχαν στα ρούχα. Όταν η αλισίβα ήταν καλή, τότε τα ασπρόρουχα έπαιρναν ένα κρινόλευκο χρώμα. Η αλισίβα ήταν άλλοτε πολύ διαδεδομένη. Χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα στην ύπαιθρο ιδίως τον χειμώνα, στη πλύση των ασπρορούχων.
Όταν κάποιος πλένεται και λούζεται με αλισίβα και ξυδόνερο, κατά την παράδοση, ποτέ δεν γερνάει, ούτε ροζιάζει το πρόσωπό του. Πιο παλιά οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν την στάχτη και σαν οδοντόκρεμα, συνήθως έτριβαν τα δόντια τους μ’ ένα υγρό πανί ή με βούρτσα (φτιαγμένη από τρίχες ουράς αρσενικού αλόγου ή χοίρου) βουτηγμένα στην μουσκεμένη στάχτη, για να φεύγει η κιτρινάδα και να γυαλίζουν. Η στάχτη είναι η σόδα που είναι ιδανική για τον καθαρισμό των ούλων και των δοντιών.

Ποτάσσα
Η ποτάσσα (ΚΟΗ) παράγεται από στάχτη και βρόχινο νερό, η οποία με τη σειρά της μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη σαπωνοποιία. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.

Μαγειρική - ζαχαροπλαστική
Χρησιμοποιείται στην κουζίνα σε πολλά γλυκά και φαγητά. Με αυτή παρασκεύαζαν, τότε και τώρα, κουραμπιέδες, μουσταλευριά, μελομακάρονα και ψωμί. Εκτός από την υπέροχη γεύση που δίνει στα φαγητά, καθαρίζει και το έντερο από αρκετούς παθογόνους μικροοργανισμούς.
Δείτε περισσότερα για τη στάχτη και τις χρήσεις της εδώ.

Credits: androni.blogspot