Το πολύτιμο αυτό βοτάνι ονομάζεται επιστημονικά Taraxacum officinale. Η ετυμολογία της λέξης taraxacum προέρχεται από τις λέξεις "τάραχος" και "ἄκος", που σημαίνουν "διαταραχή - δυσλειτουργία" και "θεραπεία" αντίστοιχα.

Ο λαός μας το αναφέρει και ως αγριοράδικο, αγριομάρουλο, ραδίκι του βουνού ή πικραλίδα, λόγω της σχετικά πικρής του γεύσης. Στη ξένη βιβλιογραφία θα το βρείτε με το όνομα dandelion. Η ονομασία αυτή προέρχεται από το λατινικό "dens leonis" που σημαίνει "το δόντι του λέοντα", λόγω του σχήματος των φύλλων του.

Learn more »

Μπορεί να μη το γνωρίζετε πολλοί αλλά είναι συστατικό που χρησιμοποιείτε καθημερινά εν αγνοία σας. Αν συναντήσετε σε κάποιο προϊόν τον κωδικό E903, να ξέρετε ότι πρόκειται για το κερί carnauba. Ο κήρος ή κερί καρναούβης είναι επίσης γνωστό και σα βραζιλιάνικο κερί ή Copernicia cerifera wax. Εξάγεται από τα φύλλα του δέντρου Copernicia prunifera που φύεται στη Λατινική Αμερική, τη Κεϋλάνη και τις χώρες στη περιοχή του ισημερινού στην Αφρική. Η παραγωγή του κεριού όμως γίνεται αποκλειστικά στη Βραζιλία, όπου χαϊδευτικά οι Βραζιλιάνοι το αποκαλούν "το δέντρο της ζωής".

Παραγωγή
Το κερί στα φύλλα του δέντρου εκκρίνεται για να προστατευτεί το δέντρο από την εξάτμιση και την αφυδάτωση, κατά τη περίοδο της ξηρασίας. Από κάθε δέντρο συλλέγονται το πολύ 20 φύλλα, ώστε να μη τεθεί σε κίνδυνο η βιωσιμότητα του. Για να παραχθεί το κερί carnauba τα φύλλα ξεραίνονται για αρκετές ημέρες, κατόπιν οδηγούνται σε ειδικά μηχανήματα (χτυπητήρες) όπου ξεχωρίζεται το κερί και έπειτα υπόκειται σε περαιτέρω επεξεργασία (φιλτράρισμα, φυγοκέντρηση, λεύκανση κτλ.).

Σύσταση και χρήσεις
Αποτελείται από λιπαρούς εστέρες σε ποσοστό 80-85%, αλκοόλες 3-6% και 1-3% ρητίνες και υδρογονάνθρακες. Το χρώμα του κεριού ποικίλει από απαλό κίτρινο εώς πρασινωπό καφέ, ανάλογα την ηλικία των φύλλων του δέντρου, και έχει πολύ υψηλό σημείο τήξης στους 82-86°C. Είναι πολύ σκληρό, για την ακρίβεια είναι το πιο σκληρό φυσικό κερί σε όλο το πλανήτη, και είναι σχεδόν αδιάλυτο στο νερό και την αιθανόλη. Είναι μη-τοξικό και υποαλλεργικό φυσικό προϊόν, γεγονός που το κάνει συστατικό σε πολλά προϊόντα που χρησιμοποιούμε καθημερινά, όπως τρόφιμα, καλλυντικά, προϊόντα περιποίησης ξύλου και αυτοκινήτου, γυαλιστικά υποδημάτων, οδοντικό νήμα, σε επιστρώσεις μεμβρανών, ως μέσο επικάλυψης σε χάπια, τσίκλες, καραμέλες και φρούτα και σε πολλά άλλα. Συνηθέστερα το βρίσκουμε με τη μορφή καφεκίτρινων νιφάδων ή σκόνης. Υπάρχουν διαβαθμίσεις ποιότητας με την ένδειξη Τ1, Τ2 και Τ4, ανάλογα με τη καθαρότητα του και το βαθμό επεξεργασίας που έχει υποστεί.

Καλλυντική χρήση
Είναι ένα θαυμάσιο κερί για προσθήκη σε καλλυντικά. Είναι υποαλλεργικό, ενυδατικό και γυαλιστικό και πολύ συχνά προστίθεται σε κραγιόν και lip balm, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε κρέμες, lotion και γενικά σε οποιαδήποτε συνταγή περιέχει μελισσοκέρι, μαζί με αυτό ή σαν υποκατάστατο του. Η σκληρότητα του θα πρέπει να ληφθεί υπ'όψιν για να μην έχετε δυσάρεστες εκπλήξεις στο τελικό αποτέλεσμα.

Credits: wikipedia, naturalwax

Το μέλι είναι ένα από τα πολυτιμότερα, θρεπτικότερα και υγιεινότερα τρόφιμα στο πλανήτη. Έχει αναγνωριστεί ως υπερτροφή, με πληθώρα ευεργετικών επιδράσεων στον ανθρώπινο οργανισμό, και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της εναλλακτικής ιατρικής.

Ειδικότερα στην Ayurveda και τη παραδοσιακή κινέζικη ιατρική χρησιμοποιείται εδώ και 4.000 χρόνια. Είναι ένα προϊόν μεγάλης βιολογικής αξίας, φυτικής και ζωϊκής προέλευσης μαζί. Το είδος, το χρώμα, το άρωμα και η γεύση του μελιού εξαρτάται από τη πηγή προέλευσης του νέκταρ. Ειδικά από το χρώμα του μελιού μπορούμε να συμπεράνουμε πολλά.

Learn more »

Το όνομα του προέρχεται από τη Μαγνησία της Θεσσαλίας, λόγω των κοιτασμάτων του μετάλλου στη περιοχή. Το μαγνήσιο (Mg) είναι το όγδοο κατά σειρά αφθονίας μεταλλικό στοιχείο στη Γη, το τρίτο στο θαλασσινό νερό και το ένατο γενικά στο σύμπαν. Το πιο σημαντικό; Είναι το ενδέκατο κατά σειρά αφθονίας της μάζας του ανθρώπινου σώματος και απολύτως απαραίτητο για 300 και πλέον  βιοχημικές διεργασίες μέσα στον οργανισμό. Δεν είναι μόνο σε μεγάλη αφθονία, είναι και ζωτικής σημασίας.

Learn more »

Σε προηγούμενο άρθρο είδαμε τι είναι το μαγνήσιο, γιατί χρειάζεται και ποιές οι επιπτώσεις στην υγεία μας από την έλλειψη του. Είναι μεταλλικό στοιχείο ζωτικής σημασίας για την υγεία των οστών, των δοντιών, των μυών και των αρθρώσεων αλλά και κατά του stress και της σωματικής και πνευματικής κόπωσης.

Συμπληρώματα μαγνησίου σε μορφή δισκίων ή πόσιμου διαλύματος υπάρχουν και πωλούνται στα φαρμακεία. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε πως μπορούμε να το αναπληρώσουμε με διαδερμική χορήγηση στον οργανισμό μας. Μπορείτε να το αγοράσετε και έτοιμο από το εμπόριο, αλλά γιατί να το κάνετε αφού είναι γελοίο να το παρασκευάσετε;
Θα χρειαστείτε:

1. ½ κούπα νιφάδες χλωριούχου μαγνησίου
2. ½ κούπα αποσταγμένο νερό
3. 1 πυρίμαχο γυάλινο δοχείο
4. 1 μπουκάλι spray (πλαστικό ή γυάλινο)

Βράζουμε το νερό για 1-2 λεπτά και το ρίχνουμε μέσα στο πυρίμαχο δοχείο, όπου έχουμε τοποθετήσει απο πριν τις νιφάδες μαγνησίου, και ανακατεύουμε καλά να διαλυθούν. Αφήνουμε το μίγμα να κρυώσει και το ρίχνουμε στο καθαρό μπουκάλι spray. Έτοιμο.


Πως το χρησιμοποιώ;
Απλά ψεκάζουμε πάνω σε γυμνό δέρμα, χέρια, πόδια και στομάχι. 10-20 ψεκασμοί την ημέρα είναι υπέραρκετοί. Στην αρχή θα νιώσετε ένα γαργάλημα. Μη τρομάξετε, είναι φυσιολογικό. Αν σας ενοχλεί η αίσθηση, αραιώστε με περισσότερο νερό το μαγνήσιο. Το αφήνουμε στο δέρμα να στεγνώσει ή αν μας ενοχλεί το ξεπλένουμε μετά από 20 λεπτά.


Σημειώσεις
Το μίγμα θα διατηρηθεί για περίπου 6 μήνες.
Νιφάδες μαγνησίου βρίσκουμε στο εμπόριο και τα φαρμακεία (πχ. αυτές). Αν δε βρείτε χλωριούχο μαγνήσιο μεταχειριστείτε θειικό μαγνήσιο (άλατα epsom) με την ίδια μέθοδο και δοσολογία.
Χρειαζόμαστε αποσταγμένο νερό για να έχει το τελικό προϊόν μας μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Οι ανάγκες μαγνησίου κατά τη περίοδο της εγκυμοσύνης αυξάνονται κατακόρυφα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το παραπάνω διάλυμα ελεύθερα μιας και θεωρείται ασφαλές. Για να είστε όμως 100% βέβαιοι οτί συμφωνεί και ο γιατρός σας θα ήταν προτιμώτερο να ζητήσετε τη γνώμη του.

Μια πολύ εύκολη εναλλακτική λύση για σπιτικό σαμπουάν, χωρίς να προϋποθέτει περίεργες αλχημείες, είναι αυτή που σας δίνω παρακάτω.

Δυστυχώς, αντίθετα με ότι υποστηρίζουν μερικοί, αν λουστείτε με σκέτο πράσινο σαπούνι το αποτέλεσμα θα είναι ξηρά και σίγουρα μπερδεμένα μαλλιά. Με λίγες επιπλέον προσθήκες αποκτάτε ένα σαμπουάν που καθαρίζει, δε ξηραίνει αλλά ούτε λαδώνει τα μαλλιά. Δεν ενδείκνυται τόσο για λιπαρά μαλλιά, όσο για κανονικά προς ξηρά.
Θα χρειαστείτε:

1. ¼ της κούπας οργανικό γάλα καρύδας
2. ⅓ της κούπας υγρό πράσινο σαπούνι
3. ½ κουταλάκι του γλυκού βιταμίνη Ε
4. 20 σταγόνες αιθέριο έλαιο της προτίμησης σας

Συνδυάζουμε όλα τα υλικά σε ένα παλιό μπουκάλι από σαμπουάν και ανακινούμε καλά να ενσωματωθούν. Είναι κατάλληλο και για ξύρισμα, αν το διαλύσουμε με ¼ της κούπας αποσταγμένο νερό. Ανακινούμε καλά πριν από κάθε χρήση. Θα διατηρηθεί περίπου για ένα μήνα.

Σημείωση

• Αν δε μπορείτε να βρείτε στο εμπόριο έτοιμο υγρό πράσινο σαπούνι, μπορείτε να το φτιάξετε στο σπίτι ακολουθώντας αυτή τη πολύ απλή συνταγή (#1).
• Για πολύ ξηρά μαλλιά προσθέστε ½ κουταλιά ελαιόλαδο ή αμυγδαλέλαιο.

Γριά στη στάχτη κάθεται κι ο κώλος της φυσάει κι από το πολύ το φύσημα κι από την ταραχή της, μούσκεψε το μεσοφόρι της και εφάνη το βρακί της.
Κι ο γέρος της την ρώταγε και την σιγορωτάει:
- Τι έφαγες βαριόμοιρη που η κοιλιά σου επρήστη;
- Έφαγα ξερά κουκιά και μια καυκιά ρεβίθι.
Και η κοιλιά μου φούσκωσε μου’γινε σαν αμπάρι,
την στάχτη μας την κατουρώ να φύγουν οι Καλικατζάροι.

~Σατυρικά κάλαντα~

Το χειμώνα δεν υπάρχει καλύτερη αίσθηση από το να απολαμβάνεις ένα ζεστό ρόφημα μπροστά στη ζεστασιά του αναμμένου τζακιού. Μετά από λίγες μέρες όμως, η στάχτη στο τζάκι αρχίζει να συσσωρεύεται.

Οι περισσότεροι άνθρωποι όταν καθαρίζουν το τζάκι ή τη ξυλόσομπα, πετούν τη στάχτη στα σκουπίδια. Αυτό συμβαίνει γιατί ποτέ κανείς δε μας μίλησε για τη χρησιμότητα της στη καθημερινότητα μας. Οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν ηφαιστιακή στάχτη σε μίγμα με ασβεστόλιθο και έφτιαχναν δρόμους, μερικοί από τους οποίους υπάρχουν μέχρι και σήμερα.

Η στάχτη που μας χρησιμεύει είναι η λευκή σκόνη που θα απομείνει πάνω από τα κάρβουνα μετά τη καύση. Περιμένουμε να κρυώσει εντελώς και τη συλλέγουμε. Την αποθηκεύουμε σε ένα δοχείο, κατά προτίμηση μεταλλικό με καπάκι, στην αποθήκη μας. Ο τρόπος καύσης επηρρεάζει πολύ τη σύνθεση και την ποσότητά της στάχτης. Για καλύτερη ποιότητα στάχτης ιδανικότερη είναι η χαμηλή θερμοκρασία καύσης, δηλαδή μη μπουμπουνίσετε το τζάκι, αλλά αφήστε το να σιγοκαίει. Η μοναδική προϋπόθεση είναι η στάχτη που θα χρησιμοποιήσουμε να προέρχεται από αποκλειστική καύση φυσικού ξύλου και όχι άλλων υλικών, που συνηθίζουμε να πετάμε στο τζάκι (αποτσίγαρα, περιοδικά, συσκευασίες, απορρίματα κτλ.). Ακατάλληλα είναι τα ξύλα που έχουν υποστεί κάποιου είδους χημική επεξεργασία, όπως παλέτες, ξύλο βαμμένο με βερνίκι, MDF, καπλαμάδες, νοβοπάν, συσκευασμένα καυσόξυλα του εμπορίου, μπρικέτες, pellets κτλ. Ακατάλληλη είναι η στάχτη από τα κάρβουνα ψησίματος, γιατί περιέχει βαρέα μέταλλα.

Η στάχτη του ξύλου περιέχει ασβέστιο, κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, βόριο και άλλες χρησιμες ουσίες για τα φυτά του κήπου μας, τα ποσοστά των οποίων εξαρτώνται από τη μέθοδο και τη θερμοκρασία παραγωγής της στάχτης. Δεν περιέχει άζωτο. Η καλύτερη εποχή για να ρίξετε στάχτη στον κήπο και τις γλάστρες είναι ο χειμώνας, οπότε μόλις καθαρίσετε το τζάκι, βουρ για το κήπο! Η στάχτη αυξάνει το pH του εδάφους, την αλκαλικότητα του, γιαυτό καλό θα ήταν να γνωρίζετε ποιά φυτά αγαπούν το αλκαλικό χώμα και ποιά προτιμούν το όξινο περιβάλλον. Αφήνουμε τη στάχτη να "χωνέψει" για ένα μήνα και μετά την αναμιγνύουμε με το χώμα των φυτών. Ποτίζουμε ελαφρά μετά την ανάμιξη και ξεπλένουμε τα φύλλα των φυτών από τυχόν στάχτη που θα πέσει πάνω τους, για να μη καούν. Μια συντηρητική αναλογία είναι 2-3 κιλά στάχτης ανά 30 m² εδάφους.

Παραδοσιακές, και όχι μόνο, χρήσεις για τη στάχτη

1. Η στάχτη εκτός από το να ρυθμίζει το pH του εδάφους, αποτελεί και αντικίνητρο προσέγγισης για τα σαλιγκάρια και τους γυμνοσάλιαγκες. Φτιάξτε μια γραμμή με στάχτη περιμετρικά απο το κήπο σας και δε πρόκειται να πλησιάσουν.

2. Αναμίξτε τη με το σπιτικό compost, δεν υπάρχει καλύτερο λίπασμα. Ειδικά σε φυτά που αγαπούν το κάλιο, όπως οι ντοματιές, βάλτε 1/4 της κούπας στάχτης στη τρύπα φύτευσης. Επίσης δεσμεύεται διοξείδιο του άνθρακα από τους μικροοργανισμούς μέσα στο χώμα και η γη γίνεται πιο εύφορη.

3. Γενικά η στάχτη είναι τρομερός εντομοδιώκτης. Είτε είναι οι κατσαρίδες στην αποθήκη, είτε τα μυρμήγκια στο κήπο και το σπίτι, απλά θα εξαφανιστούν από το σημείο που ρίξατε στάχτη και θα πάνε να ζήσουν αλλού. Ακόμη και τα ποντίκια θα μετοικήσουν. Επίσης δρα ως σκωροαπωθητικό στα ρούχα. Τέρμα το δηλητήριο ναφθαλίνη (και τα υπόλοιπα "μασκαρεμένα" δηλητήρια).

4. Κατά της ψείρας. Σταχτώστε το κατοικίδιο σας, σκύλο ή γάτα, που έπιασε ψείρα ή ψύλλους και αφήστε το για λίγη ώρα. Μετά κάντε του μπάνιο όπως πάντα. Τοποθετήστε στάχτη μέσα στη μπανιέρα του καναρινιού σας. Το πουλάκι θα κάνει μπάνιο με τη στάχτη, καταπολεμώντας έτσι τις ψείρες που το ταλαιπωρούν. Το ίδιο κάνουμε και αν έχουμε ψείρες εμείς οι ίδιοι ή τα παιδιά μας.

5. Αναμίξτε νερό με στάχτη για να φτιάξετε μια πάστα και γυαλίστε τα μεταλλικά σας αντικείμενα και τα ασημικά.

6. Ρίξτε στάχτη στα παγωμένα και γλιστερά δρομάκια μετά από χιονόπτωση. Δρα καλύτερα και από το αλάτι.

8. Καταπολεμά την άλγη σε τεχνητές λίμνούλες. Χρησιμοποιήστε πολύ μικρή ποσότητα, 1 κουταλιά ανά 1000 γαλόνια νερού (4.500lt). Περιέχει αρκετό κάλιο για να δυναμώσει τα υδρόβια φυτά που καταπολεμούν την άλγη, μειώνοντας την ανάπτυξη της.

9. Φτιάξτε καυστική ποτάσσα για τη παρασκευή σπιτικού σαπουνιού. Διαβάστε τη σχετική ανάρτηση.

10. Καθαρίστε τη μαυρίλα από τη γυάλινη πόρτα του τζακιού ή της σόμπας. Βουτήξτε στη στάχτη ένα νωπό πανί και τρίψτε τη γυάλινη επιφάνεια.

11. Με στάχτη και νερό, φτιάχνουμε αλισίβα. Είναι ένα αλκαλικό διάλυμα που παρασκευάζεται με το βράσιμο του νερού μαζί με στάχτη από καμένα φυσικά ξύλα. Στα παλαιότερα χρόνια, ήταν πολύ διαδεδομένη και τη χρησιμοποιούσαν για τη λεύκανση των ρούχων αλλά και αντί για σαπούνι στο λούσιμο, ειδικά σε λιπαρά μαλλιά. Χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα σε απομακρυσμένα χωριά, ιδίως τον χειμώνα, στη πλύση των ασπρόρουχων. Η αλισίβα έχει καθαριστικές ιδιότητες λόγω του ανθρακικού καλίου που προσλαμβάνει από τη στάχτη και το οποίο έχει την ικανότητα αυτό να διαλύει τα έλαια και τα λίπη γενικά. Η αλισίβα χρησιμοποιείται στο μαγείρεμα, στην παρασκευή μουσταλευριάς, αλλά και στην ζαχαροπλαστική γενικότερα. Βράζουμε 2-3 κουταλάκια στάχτη σε 1 ποτήρι νερό και μετά την σουρώνουμε με ένα φίλτρο του καφέ.
12. Χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν για τη διατήρηση των φρούτων και των σπόρων, μέσα στη γη ή σε δοχεία. Έσκαβαν ένα μικρό λάκκο στα κατώγια, τον γέμιζαν με στάχτη και τοποθετούσαν τα λαχανικά έτσι ώστε να μην έρχονταν σε επαφή το ένα με το άλλο αλλά ούτε και με το χώμα, στην συνέχεια τα κάλυπταν με στάχτη. Τα προϊόντα διατηρούνταν γι’ αρκετό καιρό χωρίς να πάθουν κάποια αλλοίωση και φθορά.
13. Για την απόσμηση του ψυγείου μας βάζουμε μέσα ένα πιάτο με στάχτη και την ανανεώνουμε μέχρι να φύγει κάθε μυρωδιά. Επίσης καταπολεμά τις οσμές από την τουαλέτα και το δοχείο της γάτας.
14. Μπορούμε άφοβα να τη χρησιμοποιήσουμε στη σπιτική μας οδοντόκρεμα. Διαβάστε εδώ.
15. Σβήνουμε τη φωτιά με ασφάλεια, σκορπίζοντας επάνω της στάχτη.
16. Παλιά για να διατηρήσουν την τυροπυτιά, την τοποθετούσαν μέσα σ’ ένα κέρατο βοδιού, στην συνέχεια συμπλήρωναν με στάχτη και μετά το σφραγίζανε με κερί ή ρετσίνι και το τοποθετούσαν σε δροσερό μέρος και να μην βρέχεται. Το αφήναν εκεί για αρκετό χρόνο ίσως και χρόνια, χωρίς ν’ αλλοιωθεί η πυτιά.
17. Αν θέλουμε να φύγει γρήγορα ένας λεκές από τα ρούχα την στιγμή που έγινε, βάζουμε πάνω του λίγη στάχτη και μετά από πέντε λεπτά τον τρίβουμε με ψίχα ψωμιού.
18. Έτριβαν κάρβουνο και το ανακάτευαν με στάχτη και το έριχναν στην τροφή των πουλερικών και προλάμβανε αλλά και θεράπευε αποτελεσματικά την κοκκιδίωση.
19. Στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς, τοποθετούσαν σε πήλινα δοχεία διάφορα χρυσαφικά, ασημικά ακόμη και νομίσματα και τα σφράγιζαν με τον ίδιο τρόπο και τα έκρυβαν στο έδαφος, χωρίς να έχουν τον φόβο μην αλλοιωθούν από την υγρασία. Επί τουρκοκρατίας, την στάχτη την χρησιμοποιούσαν για βασανιστήρια. Οι βασανιστές γέμιζαν με στάχτη το στόμα και την μύτη του βασανιζόμενου χωρίς να του δίνουν νερό, αυτή διοχετεύονταν στους πνεύμονες και αργά-αργά επερχόταν ο θάνατος. Επίσης έριχναν αρκετή στάχτη στα μάτια και τους τύφλωναν.

Και πολλές άλλες οι χρήσεις της στάχτης, άλλες πιο άγνωστες και άλλες που τυπικά δεν έχουν εφαρμογή ή χρησιμότητα στις μέρες μας. Αλλά και τα κάρβουνα που θα απομείνουν στο τζάκι δε πάνε άχρηστα. Τυχόν στάχτη και καρβουνάκια που θα παραμείνουν στο τζάκι από τη τελευταία φωτιά που το ανάψατε θα βοηθήσουν να ανάψει πιο εύκολα η φωτιά και να εκπέμψει θερμότητα σε πιο σύντομο διάστημα. Τα κάρβουνα που θα παραμείνουν από τη καύση του τζακιού, γίνονται εύκολα φίλτρο ενεργού άνθρακα. Κοπανίστε τα σε ένα γουδί μέχρι να γίνουν χοντρή σκόνη και περάστε το πόσιμο νερό από αυτό. Αν τοποθετήσετε καρβουνάκια σε μια άδεια κονσέρβα, αφού έχετε ανοίξει τρύπες στα πλαινά της, θα σας βοηθήσει να διώξετε την υγρασία από μέρη όπου συσσωρεύεται, όπως υπόγεια, ντουλάπες ή κάτω απο τους νεροχύτες.

Στο κρασί που πίνουμε όταν πέσει μέσα στάχτη, ιδίως από τσιγάρο, και το πιούμε, γίνεται μια άμεση αντίδραση στον οργανισμό μας και τα αποτελέσματα είναι οδυνηρά: δυνατοί κοιλιακοί πόνοι, εμετοί, πονοκέφαλοι κτλ. Γι'αυτό το λόγο, πρέπει πάντα να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή, κατά την πόση, τι περιέχει το ποτήρι μας.

Παροιμίες και παροιμιώδεις εκφράσεις 

1. Άει στο σταχτόβολο.
2. Έγιναν όλα στάχτη.
3. Στάχτη και μπούλμπερη.
4. Από την γκαστριά της φωτιάς μόνο η στάχτη μένει.
5. Η στάχτη τρώγει την φωτιά και η στάχτη την φυλάει.
6. Με τον αφορισμό έγινε και η στάχτη καπότα.
7. Μέχρι να βγάλεις το άχτι τα έκαμες στάχτη.
8. Όποιος καυχιέται από νωρίς στην στάχτη ξημερώνει.
9. Πέρασε η φωτιά; Καπνός στάχτη και μουτζούρες θα αφήσει.
10. Στάχτη το κονάκι!
11. Στάχτη να γίνει!
12. Στη στάχτη κρύβεται η φωτιά.
13. Τα σκεπασμένα κάρβουνα βαστούν ζεστή την στάχτη.
14. Της κακοεργούς το αδράχτι όλη νύχτα μες την στάχτη.
15. Του έριξε στάχτη στα μάτια.

Λεξιλόγιο

1. Στάχτερη, η = το φυτό φουμαρία η μακρόκαρπος
2. Σταχτερός -η -ον, ο = ο γεμάτος στάχτη, ο έχων το χρώμα της στάχτης
3. Σταχτής, ο = ο τεφρόχρους, ο γκριζωπός
   
4. Σταχτοκουλούρα, η = κουλούρα ψημένη στην στάχτη
5. Σταχτόνερο, το = η αλισίβα
6. Σταχτόπανο, το = χοντρό κανάβινο ύφασμα, δια του οποίου διηθείται το σταχτόνερο, επί των ασπρορούχων της μπουγάδας
7. Σταχτοπούτα, η = ηρωίδα ομώνυμου παιδικού παραμυθιού
8. Σταχτώνω, = ανακατεύω ή καλύπτω κάτι με στάχτη
9. Σταχτοδοχείο, το = το δοχείο απόθεσης των τσιγάρων και της στάχτης των

Η λήψη σκευασμάτων με βότανα, πρέπει να συνοδεύεται με σύνεση και γνώσεις. Πριν αρχίσετε να λαμβάνετε κάποιο βότανο, ερευνήστε τις παρενέργειες και τη συνέργεια του με τη φαρμακευτική αγωγή που πιθανώς λαμβάνετε.

Όλα λοιπόν με μέτρο και με γνώση. Οι πληροφορίες που παραθέτω παρακάτω είναι για ενημερωτικούς σκοπούς. Για ιατρικές συμβουλές απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό. Όταν χρησιμοποιείτε βότανα, κάνετε τα εξής λάθη:

1. Βασίζεστε αποκλειστικά στις πληροφορίες των εταιρειών.
Υπάρχουν πληροφορίες που αποκρύπτονται και παρενέργειες που ελαχιστοποιούνται σκόπιμα από τις εταιρείες που παρασκευάζουν συμπληρώματα διατροφής. Ερευνήστε σε πολλές μεριές πριν πάρετε κάποιο συμπλήρωμα και καλύτερα από ανεξάρτητες επιστημονικές πηγές και μελέτες.

2. Δεν ενημερώνετε το γιατρό σας για τα βότανα που λαμβάνετε ή σταματάτε μόνοι σας την αγωγή που σας συνέστησε.
Σε μια έρευνα του 1997 ανακαλύφτηκε πως οι μισοί Αμερικανοί λάμβαναν κάποιο βοτανικό σκεύασμα ή άλλο συμπλήρωμα, ενώ από αυτούς μόνο το 1/3 είχε ενημερώσει το γιατρό του.

Η απόκρυψη τέτοιων πληροφοριών από το γιατρό μας ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία μας. Πολλά βότανα και ουσίες αλληλεπιδρούν με τα φάρμακα, αυξάνοντας ή μειώνοντας τη δράση τους. Κρατήστε το φυλλάδιο οδηγιών από το συμπλήρωμα που χρησιμοποιείτε και δείξτε το στο γιατρό σας. Άλλωστε, oι γιατροί δε τα ξέρουν όλα...

3. Λαμβάνετε βοτανικά συμπληρώματα πριν ή μετά από χειρουργείο.
Αν λάβατε κάποιο τέτοιο σκεύασμα, ενημερώστε έγκαιρα το χειρουργό σας. Πολλά από αυτά τα βότανα μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τα φάρμακα της αναισθησίας ή να προκαλέσουν ανεξέλεγκτη αιμορραγία. Θα πρέπει να διακόπτονται 2-3 εβδομάδες πριν το προγραμματισμένο χειρουργείο. Μερικά από αυτά τα βότανα είναι το gingko, ginseng, πιπερόριζα, σκόρδο, σπαθόχορτο, βαλεριάνα, Ωμέγα-3-6-9 λιπαρά οξέα, ιχθυέλαια, χαμομήλι, βιταμίνη Ε, Q10, χονδροϊτίνη, goldenseal κτλ.

4. Δε λαμβάνετε το συμπλήρωμα στο προκαθορισμένο διάστημα.
Μη ξεχνάτε πως για να οφεληθείτε από τις ιδιότητες ενός τέτοιου σκευάσματος πρέπει να το λαμβάνετε συστηματικά, όπως σας προτείνεται στις οδηγίες χρήσης ή όπως σας συστήνει ο ιατρός σας. Αν παίρνετε μια κάψουλα το καλοκαίρι και μια τα χριστούγεννα, μη περιμένετε να δείτε αποτέλεσμα. Αυτό είναι ένα λάθος που κάνω εγώ πολύ συχνά.

5. Αισθάνεστε κόπωση και αρχίζετε να παίρνετε βότανα για ενέργεια και ευεξία.


Αν νιώθετε συμπτώματα, όπως σωματική και πνευματική κόπωση, έλλειψη ενέργειας και εξάντληση, η πρώτη σας δουλειά είναι να κάνετε μια βόλτα στο γιατρό σας και όχι στο φαρμακείο για συμπληρώματα με βότανα. Τα συγκεκριμένα σκευάσματα μπορεί να σας βοηθήσουν, αλλά πρώτα πρέπει να αποκλειστούν καταστάσεις όπως αναιμία, άσθμα, υποθυρεοειδισμός, υπνική άπνοια και κατάθλιψη, καρδιολογικές παθήσεις, διαβήτης, ηπατικές και νεφρικές διαταραχές κτλ. που χρήζουν ιατρικής παρακολούθησης.


6. Λαμβάνετε φυτικά υπακτικά για να ρυθμίσετε τη λειτουργία του εντέρου.
Τα σκευάσματα αυτά βοηθούν, αλλά οδηγούν πολύ γρήγορα σε εξάρτηση, με αποτέλεσμα όταν διακόπτονται να εμφανίζεται επίμονη δυσκοιλιότητα. Ειδικότερα, σκευάσματα με φύλλα Αλεξανδρείας (Senna alexandrina) δε πρέπει να λαμβάνονται για περισσότερο από μια εβδομάδα. Η χρόνια χρήση μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια του περισταλτισμού του εντέρου, χρόνια διάρροια, μυική αδυναμία, ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό, ηπατικές και νεφρικές διαταραχές. Αν έχετε "εθιστεί" στα φυτικά υπακτικά, μιλήστε με τον ιατρό σας για να σας βοηθήσει στη σταδιακή απεξάρτηση του οργανισμού.

7. Παίρνετε φυτικά συμπληρώματα και φαρμακευτική αγωγή που σε συνδυασμό προκαλούν αιμορραγία.
Τα αντιπηκτικά φάρμακα δε πρέπει να συνδυάζονται με συμπηρώματα βοτάνων που αυξάνουν τη δράση τους, όπως: Αλόη, χαμομήλι, σκόρδο, πιπερόριζα (Ginger), Goji berry, σαλιβουρία (Gingko biloba), συνένζυμο Q10, φασκόμηλο, αρπαγόφυτο (Devil's claw), φλοιός ιτιάς (Willow bark), Saw Palmetto, Dong Quai, κτλ. Αν λαμβάνετε κάποιο ή κάποια από αυτά τα συμπληρώματα συμβουλευτείτε έναν ιατρό για τις πιθανές παρενέργειες. Ίσως χρειαστεί να υποβληθείτε σε εξετάσεις πήξης του αίματος.

8. Πίνετε ρόφημα χαμομηλιού και παίρνετε φαρμακευτική αγωγή.

Παρόλο που οι περισσότεροι πιστεύουν πως το χαμομήλι είναι αβλαβές, έχει σοβαρές παρενέργειες όταν συνδυάζεται με συγκεκριμένα φάρμακα. Περίπτωση γυναίκας 70 ετών που λάμβανε αγωγή με βαρφαρίνη (αντιπηκτικό) εισήχθη στο νοσοκομείο με εσωτερική αιμορραγία, μετά από κατανάλωση χαμομηλιού για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του κρυολογήματος.

Το χαμομήλι δε πρέπει να λαμβάνεται σε συνδυασμό με καρδιολογικά φάρμακα, όπως βαρφαρίνη (πχ. Sintrom), κλοπιδογρέλη (πχ. Plavix), ασπιρίνη, προπρανολόλη (πχ. Inderal), θεοφυλλίνη, καθώς και τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, όπως κλοπιπραμίνη (πχ. Anafranil) κτλ. Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.

9. Λαμβάνετε βότανικά σκευάσματα που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σε συνδυασμό με ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
Τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα χορηγούνται για την πρόληψη της απόρριψης του οργάνου, σε περίπτωση μεταμόσχευσης, καθώς και σε αυτοάνοσες παθήσεις όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, διαβήτης τύπου 1, νόσος του Addison, πολλαπλή σκλήρυνση κτλ. Αν λαμβάνετε τέτοια ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, όπως κυκλοσπορίνη, κορτικοστεροειδή, μεθοτρεξάτη και αζαθειοπρίνη, σε καμία περίπτωση μη πάρετε συμπληρώματα με βότανα όπως Echinacea, Astragalus Root (Huang Qi), Ginseng, Licorice Root, Glucosamine και συμπληρώματα με ψευδάργυρο.

Τα links προς τα προϊόντα της συγκεκριμένης εταιρείας δε προστέθηκαν για διαφήμιση ή δυσφήμιση. Ο λόγος είναι επειδή η συγκεκριμένη εταιρεία έχει πολύ μεγάλη γκάμα σε συμπληρώματα διατροφής και βοτανικά σκευάσματα.

Ματρικάρια το χαμαίμηλον. Το "μήλο της γης" είναι ένα από τα πιο γνωστά βότανα και βρίσκεται σχεδόν παντού στην ελληνική ύπαιθρο. Παρόλαυτά καταφέραμε ως χώρα, εν έτει 2012, να εισάγουμε χαμομήλι από την Αίγυπτο, ένα βότανο που φυτρώνει ακόμη και στους τοίχους.

Anyway, το χαμομήλι είναι ποώδες, μονοετές φυτό που μοιάζει με μαργαρίτα και φτάνει μέχρι 35 εκατοστά σε ύψος. Το λατινικό του όνομα είναι Matricaria chamomila, που σημαίνει "το βότανο της μητέρας". Τα πιο γνωστά είδη χαμομηλιού είναι το ρωμαϊκό (Anthemis nobilis), το γερμανικό (Matricaria recutita) και το μαροκινό (Tanacetum annuum).
Το γερμανικό χαμομήλι θεωρείται πιο γευστικό και πιο καταπραϋντικό από τα υπόλοιπα. Με απόσταξη των ανθέων λαμβάνεται το πολύτιμο αιθέριο έλαιο, που σημειωτέον είναι αρκετά πιο ακριβό από τα υπόλοιπα. Η χριστιανική παράδοση έχει αφιερώσει το χαμομήλι στον Άγιο Γεώργιο, γιατί ανθίζει κοντά στην εορτή του, δηλαδή τέλη Απριλίου.

Ιστορία
Η ιστορία του ξεκινάει στην αρχαία Αίγυπτο όπου χρησιμοποιούνταν ως αντιπυρετικό και ως συστατικό σε καλλυντικά. Στην αρχαία Ελλάδα, οι ευεργετικές ιδιότητες του φυτού αναφέρονται από τον πατέρα της Ιατρικής, τον Ιπποκράτη, που το θεωρούσε εμμηναγωγό και φάρμακο κατά της υστερίας. Οι Ρωμαίοι το χρησιμοποιούσαν σαν θυμίαμα και το έβαζαν στα ροφήματα για να ενισχύσουν τη γεύση τους. Ο Ρωμαίος Πλίνιος ο Πρεσβύτερος αναφέρει την ομοιότητα της μυρωδιάς του με αυτή του μήλου και ο Γαληνός το χαρακτηρίζει ως ισχυρό αντιπυρετικό.

Το Μεσαίωνα ανακαλύφθηκε ένας ιδιαίτερος και πιο σπάνιος τύπος χαμομηλιού, με πιο ήπια και λιγότερο πικρή γεύση που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως αφέψημα. Την εποχή εκείνη, τα πέταλα του χαμομηλιού χρησιμοποιούνταν για τον αρωματισμό των χώρων και, καθώς δεν είχε γίνει ακόμα γνωστή η χρήση του λυκίσκου, το χρησιμοποιούσαν αντί για αυτόν για να δώσουν πικρή γεύση στη μπύρα. Στην Αμερική, το χαμομήλι ήρθε την περίοδο των μεγάλων ανακαλύψεων μαζί με τους Ευρωπαίους άποικους και άρχισε να καλλιεργείται με μεγάλη συχνότητα στη Βόρεια Αμερική. Σήμερα, εξαιρετικά διαδεδομένο είναι το ρωμαϊκό χαμομήλι, το οποίο στην πραγματικότητα δεν καλλιεργούνταν από τους Ρωμαίους, αλλά ονομάστηκε έτσι από έναν Άγγλο Βοτανολόγο που το βρήκε κατά τύχη το 1900, στο Κολοσσαίο της Ρώμης.

Οφέλη στην υγεία μας
Είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά φλαβονοειδή (απιγενίνη, λουτεολίνη), σε γλυκοσίδες, φυτοστερόλες, τανίνες, σαλικυλικό οξύ, παράγωγα κουμαρίνης (ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ), χαλκό, κάλιο, ψευδάργυρο, σίδηρο, φώσφορο, μαγνήσιο, βιταμίνη C και βιταμίνη Β1. Το χαμομήλι έχει ηρεμιστικές, τονωτικές, αντισηπτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντισπασμωδικές και στυπτικές ιδιότητες. Η πιο συχνή μορφή του είναι σε αποξηραμένο βότανο, αλλά το βρίσκουμε και σε αιθέριο έλαιο, σε εκχύλισμα, σε κάψουλες κτλ. Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.

Για να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα του κρυολογήματος και του άσθματος, κάντε εισπνοές πάνω από μια κατσαρόλα όπου βράζετε χαμομήλι. Στα παιδιά ανακουφίζει από κολικούς, ανησυχία και πόνους των δοντιών. Ανακουφίζει από αλλεργικά συμπτώματα και φλεγμονώδεις δερματολογικές παθήσεις, όπως έκζεμα και ακμή. Σύμφωνα με έρευνες, η τοπική εφαρμογή χαμομηλιού στο έκζεμα μπορεί να έχει το 60% της αποτελεσματικότητας μιας κρέμας με 0,25% υδροκορτιζόνη. Επισπεύδει την επούλωση τραυμάτων, εγκαυμάτων και ελκών και προσφέρει αντισηψία στις περιοχές αυτές. Βοηθά στη γαστρίτιδα, την ελκώδη κολίτιδα, τη νόσο του Crohn και τις αιμορροΐδες και ανακουφίζει από δυσπεπτικά ενοχλήματα, ναυτία και οπισθοστερνικό καύσο (καούρες). Είναι ήπιο υπακτικό και δρα κατά των ενοχλητικών αερίων των εντέρων. Δρα κατά του διαβήτη, αφού μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και αυξάνει την αποθήκευση γλυκογόνου στο ήπαρ. Είναι φυσικό ηρεμιστικό από καταστάσεις stress και κατάθλιψης και ήπιο υπναγωγό. Τα συστατικά του δρουν στο ίδιο κέντρο του εγκεφάλου όπου δρουν τα φαρμακευτικά αγχολυτικά και αντικαταθλιπτικά. Χρησιμοποιείται σαν κομπρέσσα για το καθαρισμό των οφθαλμών σε μολυσματικές καταστάσεις. Τέλος καταπραΰνει από ρευματικά προβλήματα και τους πόνους της περιόδου, χαλαρώνοντας τους μύες της μήτρας.

Σημειώσεις

Να αποφεύγεται η χρήση του σε περιπτώσεις εγκυμοσύνης, σιδηροπενικής αναιμίας, αγωγής με αντικαταθλιπτικά και σε αλλεργίες.

Credits: altmedicine, webmd, wikipedia, captainspices

Δυό αλήθειες:

1. Η ζάχαρη κάνει κακό στον οργανισμό.
2. Η ζάχαρη κάνει καλό στο δέρμα.

Αντί να αγοράσετε ένα έτοιμο scrub από το εμπόριο, αντί αρκετών €, φτιάξτε το στο σπίτι ανέξοδα. Οι συνδυασμοί είναι ατέλειωτοι, τα υλικά υπάρχουν σε κάθε σπίτι, το αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο. Φυσική απολέπιση και ενυδάτωση σώματος. Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε στο σώμα, το πρόσωπο και τα πόδια, για μεταξένο αποτέλεσμα. Μια βασική συνταγή είναι η εξής:

1. 2 μέρη ζάχαρης, προτιμήστε καστανή οργανική
2. 1 μέρος ελαίου βάσης (αμυγδαλέλαιο, καρύδα, ελαιόλαδο ή άλλο)
3. 2-3 κάψουλες βιταμίνη Ε

Αναμίξτε τα όλα μαζί, βάλτε τα σε ένα βαζάκι και κάντε απολέπιση, όπως ποτέ ξανά στο παρελθόν. Προσθέστε ότι άλλο υλικό επιθυμείτε, αιθέριο έλαιο, gel αλόης ή εκχύλισμα βοτάνων, ανάλογα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες του δέρματος σας. Διατηρείται για δύο μήνες σε δροσερό περιβάλλον.

Το κύμινο, γνωστό στην Ελλάδα και ως αρτυσιά, είναι ένα παραδοσιακό μπαχαρικό που το συναντάμε πολύ συχνά στην Ανατολίτικη και την Ινδική κουζίνα, ιδίως στο μίγμα curry. Κύμινο είναι η κοινή ονομασία του φυτού κούμινον το κύμινον, που στα λατινικά είναι Cuminum cyminum. Επίσης το όνομα αναφέρεται και στους αποξηραμένους σπόρους του φυτού που χρησιμοποιούνται στη μαγειρική, είτε ολόκληροι είτε σε σκόνη. Οι αποξηραμένοι σπόροι του είναι λεπτοί, επιμήκεις, ωοειδείς, καστανοκίτρινοι, με χαρακτηριστικό δυνατό και βαρύ άρωμα.

Learn more »

Όλα τα χημικά στα αποσμητικά του εμπορίου προσανατολίζονται στο να σκοτώσουν τα "κακά" βακτήρια που προκαλούν τη δυσάρεστη οσμή στις μασχάλες. Όμως μαζί με αυτά, σκοτώνουν και τα "καλά" βακτήρια που υπάρχουν από τη φύση στο δέρμα και το προστατεύουν.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που πρέπει να αποφεύγουμε τα αντιιδρωτικά και τα αποσμητικά του εμπορίου. Η περιεκτικότητα τους σε αλουμίνιο, parabens, triclosan κτλ. συνδέονται με καρκίνο του μαστού, αλλεργίες, ορμονικές διαταραχές και τερατογενέσεις στα έμβρυα.
Ακόμα και τα "πράσινα" αποσμητικά που δε χρησιμοποιούν, θεωρητικά, τέτοιες ουσίες είναι πολύ ακριβά για το πορτοφόλι μας. Τέλος, βάζοντας ουσίες που αναστέλλουν την εφίδρωση πάνω στο δέρμα μας, επιβαρρύνουμε τη φυσική λειτουργία του με αποτέλεσμα οι τοξίνες που φυσιολογικά αποβάλλονται με τον ιδρώτα, να συσσωρεύονται μέσα στο σώμα, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Γιαυτούς τους λόγους λοιπόν ξεκίνησα και εγώ να ψάχνω το θέμα και περίπου εδώ και ένα χρόνο χρησιμοποιώ αποσμητικό που το φτιάχνω σπίτι. Δε διαρκεί 24 ή 48 ώρες, όπως ισχυρίζονται τα πολυδιαφημισμένα αποσμητικά της βιομηχανίας, αλλά τουλάχιστον ξέρω τι βάζω μέσα και ξέρω πως δε θα ξυπνήσω μια μέρα με πρησμένους λεμφαδένες ή ακόμα χειρότερα με καρκίνο μαστού. Τουλάχιστον όχι εξαιτίας του αποσμητικού μου.
Θα χρειαστείτε:

1. 1 κουταλάκι του γλυκού βούτυρο κακάο
2. 1 κουταλάκι του γλυκού λάδι καρύδας (σε στερεή μορφή)
3. 1 κουταλάκι του γλυκού βούτυρο shea
4. 1 κουταλάκι του γλυκού μελισσοκέρι
5. 2½ κουταλάκια του γλυκού corn flour ή σκόνη αραρούτι (arrow root powder)
6. 1 κουταλάκι του γλυκού μαγειρική σόδα
7. ¼ κουταλάκι του γλυκού βιταμίνη Ε
8. 15 σταγόνες αιθέριο έλαιο tea tree

Λιώνουμε τα στερεά συστατικά, μελισσοκέρι, βούτυρα και λάδι, σε bain marie και ανακατεύουμε καλά. Αποσύρουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε τη σόδα και το corn flour ή το αραρούτι και ανακατεύουμε καλά. Αφήνουμε να κρυώσει ελαφρά και προσθέτουμε τη βιταμίνη Ε και το αιθέριο έλαιο. Τοποθετούμε το μίγμα σε μια παλιά συσκευασία αποσμητικού σε stick και το αφήνουμε να κρυώσει εντελώς και να σταθεροποιηθεί.

Μια πιο απλοποιημένη εκδοχή της παραπάνω συνταγής είναι η εξής:

1. 1½ κουταλιά της σούπας μαγειρική σόδα
2. 1 κουταλιά της σούπας corn flour
3. 2 κουταλιές της σούπας λάδι καρύδας (σε στερεή μορφή) 
4. 10 σταγόνες αιθέριο έλαιο tea tree

Ακολουθείτε την ίδια διαδικασία παραπάνω.

Σημειώσεις

• Η επιλογή αιθέριου ελαίου είναι προσωπική υπόθεση. Προτείνω tea tree γιατί έχει βακτηριοκτόνες ιδιότητες. Εσείς μπορείτε να βάλετε κάποιο άλλο που σας αρέσει περισσότερο.
• Η βιταμίνη Ε συντηρεί φυσικά το προϊόν και περιποιείται το δέρμα της περιοχής. Δε πειράζει και να την παραλείψετε.
• Αν θέλετε να ενισχύσετε το αποσμητικό σας παραπάνω, μπορείτε να προσθέσετε και 2 κάψουλες με προβιοτικά, κοπανισμένες ή σε μορφή σκόνης. Περιέχουν "καλά" βακτήρια που σταθεροποιούν το pH της περιοχής και βοηθούν στον έλεγχο της έντονης μυρωδιάς.
• Σε περίπτωση που είστε αλλεργικοί ή έχετε ευαίσθητο δέρμα μειώστε τη ποσότητα του αιθέριου ελαίου.